Na skróty
Co sprawia, że niektóre strony internetowe i aplikacje są przyjazne użytkownikowi? Cechuje je płynna i intuicyjna nawigacja. Korzystając z nich, czujemy, jakbyśmy od początku wiedzieli, gdzie się, co znajduje, choć nie dostaliśmy, żadnej instrukcji, ani nikt nam tego nie powiedział. Takie strony i aplikacje uwzględniają w swoim projekcie pewne zasady, dzięki którym doświadczenie użytkownika (user experience) staje się przyjemnością. Mowa o zasadach Gestalt. Szczegóły na temat każdej z nich znajdziesz w artykule.
Samo określenie „gestalt” w języku niemieckim oznacza postać lub formę. Wywodzi się ono z psychologii Gestalt, czyli psychologii postaci, której podwaliny na początku XX wieku stworzyli Kurt Koffka, Max Wertheimer i Wolfgang Kohler.
Psychologia postaci tłumaczy, w jaki sposób ludzki umysł postrzega rzeczywistość. Zakłada, że mamy naturalną tendencję porządkowania rzeczywistości, nawet gdy wokół panuje chaos. Ponadto widzimy poszczególne elementy jako całość. Dopiero po pewnym czasie jesteśmy w stanie spostrzec odrębność składowych.
Sprawdź także: psychologia w UX.
To wszystko sprawia, że w postrzeganiu sięgamy po pewne skróty, które stanowią dla nas intuicyjne i najmniej energochłonne rozwiązanie. Oczekujemy tego również od narzędzi, z których korzystamy, w tym stron internetowych i aplikacji. Mają one być łatwe, przejrzyste, proste do zrozumienia oraz przydatne. Jednym słowem – użyteczne, ale też estetyczne.
Jednocześnie nie mogą wywoływać irytacji, gdyż stąd tylko krok do stracenia użytkownika na rzecz innej strony internetowej czy aplikacji. By więc zredukować frustrację, a dostarczyć przyjemność w obcowaniu z Twoim projektem, warto pamiętać o poniższych zasadach Gestalt (Gestalt principles).
To, co znajduje się blisko siebie, nasz umysł automatycznie postrzega jako elementy powiązane ze sobą tworzące większą całość.
Jakie to ma przełożenie na Twój projekt?
Zastanów się, które elementy witryny mają być postrzegane przez użytkownika jako całość i zadbaj o ich bliskie położenie. Podobnie, gdy chcesz zaznaczyć ich odrębność, wykorzystaj do tego przestrzeń między nimi.
To, co podobne tworzy jedną wspólną grupę. Podobieństwo może przejawiać się w kształcie, wielkości, kolorze itp. Warto stosować tę zasadę np. do elementów pełniących tę samą funkcję lub posiadających podobne znaczenie.
Analogicznie pamiętaj, że składniki inne od pozostałych, będą bardziej przykuwać uwagę użytkownika niż grupa podobnych elementów. Trzeba więc umiejętnie zarządzać tym kontrastem.
Symetria jest ogólną zasadą, do której dąży ludzki umysł. Podświadomie oceniamy symetryczne rzeczy jako ładniejsze, przyjemniejsze dla oka, bardziej pożądane. Symetria w układzie strony internetowej czy w aplikacji pomaga w intuicyjnej obsłudze, wprowadza spokój i wzbudza w użytkowniku pozytywne emocje, a także zaufanie.
Z kolei asymetria może budzić dyskomfort oraz wywołuje mobilizację energii. W niewielkich dawkach może być skutecznym sposobem na zaintrygowanie użytkownika lub wywołanie u niego konkretnej reakcji. Będzie skutecznym sposobem na wyróżnienie Twojego projektu, spośród wielu innych jemu podobnych.
Figura, czyli pierwszy plan, zawsze bardziej przyciąga uwagę niż to, co znajduje się w tle. Odpowiednio zaprojektowane tło może z kolei pomóc wyostrzyć cechy figury.
Stosuj tę zasadę do elementów projektu, które szczególnie pragniesz wyróżnić i na których chcesz skupić uwagę użytkownika. Pamiętaj jednocześnie, że tło, choć mniej widoczne, również ma znaczenie dla odbioru całości. Nie ma figury bez tła.
Osobne punkty ułożone względem siebie w formie linii postrzegane są przez umysł jako całość. Takie elementy widzimy jako swoistą ścieżkę, drogę do podążania.
W projekcie stosuj tę zasadę przy tworzeniu różnego rodzaju instrukcji, etapów procesu, kolejnych kroków działania.
Nasz mózg ma tendencję do samodzielnego uzupełniania luk niekompletnym obiekcie. Widzimy więc całość tam, gdzie jej brakuje. To pozwala na wykorzystywanie w projektowaniu mniejszej liczby elementów w celu osiągnięcia tego samego efektu. Przykładem mogą być tutaj niektóre ikony, których zastosowania użytkownik domyśla się z uwagi na ich sposób rozmieszczenia lub sąsiadujące z nimi inne elementy.
Zasady Gestalt to przydatne prawa, jakimi rządzi się ludzkie postrzeganie. Umysł dąży do wydatkowania jak najmniejszej ilości energii, by móc ją wykorzystać na naprawdę ważne zadania. Nie oszukujmy się, przeglądanie stron internetowych czy korzystanie z aplikacji, z pewnością do nich nie należy, dlatego w projektach warto uwzględniać te poznawcze skróty, by czynić je przystępniejszymi w użytkowaniu. Jednocześnie, od czasu od czasu, można zastosować odwrotność każdej zasady, by bardziej przykuć uwagę użytkownika lub wyróżnić projekt na tle innych. By Twoja strona internetowa czy aplikacja mogła stać się figurą, a nie tłem 😊.
Absolwentka poznańskiego UAMu, dla której język polski nie ma żadnych tajemnic. W Semcore czaruje słowem, tworząc treści idealnie dopasowane do potrzeb klienta. Prywatnie miłośniczka gór, książek, psychologii i jogi.