Każdy przedsiębiorca zmaga się z wieloma problemami w swojej codziennej pracy. Ich natłok może prowadzić do poważnych konsekwencji, które mogą doprowadzić do upadku firmy. Mając to na względzie, przedsiębiorstwa wdrażają do swoich działań zarządzanie strategiczne. Umożliwia ono lepsze przygotowanie się nie tylko na porażki, ale również na sukcesy, których efekty należy maksymalizować.
Współczesny rynek cechuje się szybkimi zmianami, które zmuszają przedsiębiorstwa do dynamicznych usprawnień. Niezbędne do tego są odpowiednie strategie zarządzania. Poniżej opisane zostaną najważniejsze elementy zarządzania strategicznego, które mogą wydatnie przyczynić się do rozwoju Twojej firmy.
Zarządzanie strategiczne – co to jest? Definicja
Wiele osób jest w stanie intuicyjnie określić, na czym polega zarządzanie strategiczne. Definicja encyklopedyczna ukazuje jednak, jak duży obszar obejmuje to pojęcie:
W skrócie zarządzanie strategiczne dotyczy całej organizacji. Obejmuje wszystkie aspekty jej działalności w odpowiednio długiej perspektywie czasowej oraz konieczność stałego usprawniania zadań i procesów.
Taka informacja w dalszym ciągu nie daje jednak pełnego obrazu ważności wdrażania różnych strategii zarządzania.
Co to jest zarządzanie strategiczne i do czego służy najlepiej wyjaśnić jako długofalowy plan działania przedsiębiorstwa, który wyznacza cele, przez co łatwiej podejmować kluczowe decyzje. Taka strategia musi uwzględniać zarówno mocne strony przedsiębiorstwa, jak i jego ograniczenia. Dzięki temu możliwe jest uniknięcie wielu błędów w bieżącej działalności, co zaowocuje harmonijnym rozwojem. Strategia zarządzania musi również uwzględniać zasady oraz misję firmy, które powinny być bazą, na której opiera się dalsze doskonalenie wszystkich procesów wewnętrznych.
Istota zarządzania strategicznego
Istotą zarządzania strategicznego jest stworzenie planu rozwoju, który nieustannie przybliża przedsiębiorstwo do osiągnięcia sukcesów na polu finansowym, technologicznym lub wzmocnienia pozycji na rynku. Pogłębiona analiza pozwala zweryfikować wszystkie aspekty funkcjonowania firmy, a przez to poprawnie określić przestrzeń do rozwoju. Musi być ona przeprowadzana w sposób ciągły, żeby uzyskane efekty nie zostały pogrzebane przez dynamiczne zmiany na rynku.
Głównym problemem we wdrożeniach zarządzania strategicznego jest zbyt wąskie podejście do tematu. Jeżeli cała procedura ma przynieść wymierne korzyści, należy działać wielotorowo w każdym dziale, zespole i projekcie. Ważne jest również poleganie nie tylko na intuicji, ale na zebranych danych i dogłębnym śledzeniu nowinek i trendów pojawiających się na rynku.
Elementy zarządzania strategicznego
Zarządzanie strategiczne jest kluczowym elementem firmy, dlatego do jego przygotowania i wdrożenia należy się poprawnie przygotować. Najważniejsze elementy składające się na zarządzanie strategiczne to:
- Analiza strategiczna: polega na przeanalizowaniu wszystkich procesów wewnątrz organizacji. Znalezienie słabych oraz mocnych stron to podstawa jej poprawnego przeprowadzenia. Do tego celu można wykorzystać różną metodologię dopasowaną do aktualnych potrzeb. Może to być wykonanie najpopularniejszej analizy SWOT lub mniej popularnych SPACE, ASTRA i innych. Ważne jest przeanalizowanie kondycji przedsiębiorstwa zarówno pod względem procesów wewnętrznych, jak i pozycji wobec konkurencji.
- Zaprojektowanie i wdrożenie strategii zarządzania: posiadając dokładne dane z wykonanej analizy, należy wybrać optymalną drogę rozwoju. W tym elemencie trzeba wykazać się dużą dozą intuicji, która pozwoli na dobre dopasowanie się do wyzwań rynku. Kolejnym krokiem jest wdrożenie strategii, co jest jednym z najtrudniejszych elementów. Wymaga to od wszystkich pracowników wytężonej pracy w celu udoskonalenia działania firmy.
- Kontrola strategii: zarządzanie strategiczne to długofalowa perspektywa rozwoju firmy, więc ważnym elementem jest nadzór nad jej poprawnością w obliczu dynamicznie zmieniającego się rynku. Analizując efekty wdrożenia planu, można odkryć nowe problemy lub szanse, które na nowo kształtują rzeczywistość, w której znalazła się organizacja.
Każdy z powyższych elementów zarządzania strategicznego jest bardzo ważny i łączy się w spójną całość. Jak ważny jest to punkt w prowadzeniu przedsiębiorstwa, dostrzegają również organy samorządowe i rządowe, które wspierają ten obszar np. poprzez projekt dofinansowań z 2018 roku Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstw.
Zarządzanie strategiczne – modele
Tworząc strategię zarządzania, można korzystać z dwóch modeli, które pozwalają kadrze kierowniczej zaplanować działanie firmy w przyszłości. Do dyspozycji są dwa modele:
- Model oparty na sztywnym podporządkowaniu danym analitycznym
- Model oparty na relacjach międzyludzkich i potrzebach pracowników
Czym jest zarządzanie strategiczne oparte na danych analitycznych, można najlepiej wyjaśnić na przykładzie dużych firm, które wykorzystując swoją pozycję na rynku, maksymalizują zyski w każdym możliwym aspekcie działalności. Kadra pracownicza jest wyraźnie podzielona na zespoły, a tylko część kierownicza ma stworzone warunki do pracy nad innowacjami. Reszta pracowników ma wykonywać jak najszybciej powierzone zadania. Dodatkowo zespół analityków na bieżąco reguluje politykę przedsiębiorstwa, biorąc pod uwagę różne dane statystyczne.
Model nakierowany na potrzeby pracowników także na bieżąco analizuje sytuację wewnątrz firmy i na rynku, ale oferuje lepsze warunki pracy dla każdego pracownika. Dzięki temu praca jest wydajniejsza, a osoby zatrudnione chętniej próbują udoskonalać działanie przedsiębiorstwa.
Metody zarządzania strategicznego
Oba powyższe modele zarządzania strategicznego posiadają zalety i wady. Najlepszym ze sposobów stworzenia spójnej strategii przedsiębiorstwa jest tworzenie modeli hybrydowych, które łączą pozytywne cechy obu z nich. W takim wypadku otrzymuje się rzeczową analizę popartą twardymi danymi liczbowymi, ale z uwzględnieniem potrzeb kadry pracowniczej i jej wpływu na kształtowanie się rozwoju.
Mając to na uwadze, należy dostosować metody zarządzania strategicznego do potrzeb przedsiębiorstwa. Elementy, które będą wpływały na wybór odpowiedniej metody to:
- wielkość przedsiębiorstwa,
- poziom wykwalifikowania kadry pracowniczej i zarządzającej,
- poziom technologiczny,
- pozycja na rynku,
- możliwości rozwoju przedsiębiorstwa.
Poniższy schemat najlepiej oddaje ideę wzajemnego oddziaływania na siebie wszystkich elementów przedsiębiorstwa.
Rys. Model organizacji w ujęciu Leavitt’a.
Korzyści ze stosowania zarządzania strategicznego
Wśród wielu korzyści płynących z wykorzystywania zarządzania strategicznego najważniejsza to lepsze przygotowanie przedsiębiorstwa do podejmowanych działań w perspektywie wieloletniej. Dzięki temu planowi wszyscy pracownicy wiedzą, do jakich celów zmierzają i mogą lepiej odnaleźć się w otaczającej rzeczywistości. Dodatkowo poprzez zarządzanie strategiczne można lepiej dopasować budżet do potrzeb i dofinansować najpilniejsze projekty.
Nie można zapominać również o minusach zarządzania strategicznego, które mogą mieć wpływ na przedsiębiorstwo. Główną wadą jest czasochłonność i kosztowność tworzenia całego planu. Dotyczy to nie tylko fazy tworzenia i wdrożenia, ale późniejszej kontroli. Ważna jest także elastyczność w realizacji założeń strategii. Zbyt mocne przywiązanie do spisanych reguł może skutkować brakiem odpowiedniej reakcji na zdarzenia losowe.
Pamiętaj, że odpowiednie podejście do zarządzania strategicznego przyczyni się do poprawy działalności i jakości pracy Twojej firmy. Ułatwi też jej bardziej dynamiczny rozwój. Weź pod uwagę elementy wymienione w tym artykule, aby świadomie podejść do kwestii zarządzania strategicznego w Twoim przedsiębiorstwie.
