10 wskazówek dla prelegentów

Bycie prelegentem i stworzenie dobrej prezentacji to nie lada wyzwanie. Z pewnością przekonały się o tym osoby, które miały już okazję wygłaszać prelekcję przed szerszą publicznością.

Jeśli jednak takie zadanie budzi w nas obawy, istnieje kilka przydatnych porad, dzięki którym będziemy mogli przygotować prelekcję idealną, a także dobrze wypaść na scenie.

Jak zacząć prezentację? Jak odpowiednio prowadzić wystąpienia publiczne i prelekcje? Poznaj cechy dobrej prezentacji i podstawowe zasady jej wygłaszania. Dziesięć przydatnych wskazówek idealnego mówcy prezentujemy poniżej.

Poznaj 10 praktycznych zasad idealnego mówcy

Specjalnie dla Ciebie stworzyliśmy dekalog idealnego mówcy. Poznaj zasady, które rządzą wystąpieniami publicznymi.

1. Jak przygotować dobrą prezentację?

Przygotowanie profesjonalnej prezentacji to klucz do sukcesu. Rozpoczyna się ono jeszcze na długo przed pojawieniem się na mównicy i to właśnie od niego w dużej mierze zależy, czy nasze wystąpienie będzie ciekawe, płynne, merytoryczne oraz pozytywnie odebrane.

Przygotowanie prezentacji powinniśmy rozpocząć od wyboru tematu przemówienia. Treść prezentacji powinna być adekwatna do przedmiotu eventu, a także publiczności, która będzie słuchała naszego wystąpienia.

Temat powinien być interesujący i intrygujący, a także dawać dużo konkretnych oraz przydatnych informacji odbiorcom. Warto słuchaczom przekazywać takie dane, których nie poznają z innych źródeł, wykorzystując do tego całą naszą wiedzę i doświadczenie.

Wystąpienie należy również dokładnie zaplanować, uwzględniając wszystkie jego części od powitania po zakończenie. Informacje, które chcemy publicznie zaprezentować, powinny być sprawdzone i prawdziwe.

Oprócz samej wiedzy nasze wystąpienie powinniśmy urozmaicić innymi elementami, które zaangażują odbiorców, a także zapobiegną monotonii. Poza prezentacją ustną mogą być to np. dobra prezentacja multimedialna, dane statystyczne, elementy graficzne, zadawanie pytań, zaproszenie gościa, dygresja dla rozluźnienia atmosfery, czy przekazanie przedmiotu publiczności do obejrzenia.

Tworząc slajdy wypełnione elementami wizualnymi pamiętaj o tym, aby były one uzupełnieniem prelekcji.

Typy prezentacji

Przy okazji omawiania wizualnego przedstawienia tematu, warto wspomnieć o dwóch typach prezentacji – interaktywnej i liniowej.

Ta pierwsza pozwala na większą elastyczność i zaangażowanie odbiorców. Użytkownik ma możliwość wybierania kolejności oglądania treści, np. klikając określone elementy na slajdzie, by przejść do szczegółowych informacji. Jest to bardziej dynamiczny i nieliniowy sposób prezentowania.

Prezentacja liniowa natomiast należy do tradycyjnych typów prezentacji, w których osobne slajdy są ułożone w określonej, z góry ustalonej kolejności. Prezentujący przechodzi przez nie krok po kroku, od początku do końca, zgodnie z wybraną strukturą. Nie ma możliwości swobodnego przeskakiwania między sekcjami w odpowiedzi na potrzeby odbiorców.

2. Jak zacząć prezentację?

Rozpoczęcie prezentacji to wbrew pozorom trudne zadanie. W tym momencie musimy rozpocząć wystąpienie, zwrócić na siebie uwagę, zainteresować słuchaczy, a także podać wiele istotnych szczegółów na temat spotkania. To właśnie początek prezentacji będzie decydował, jak ustosunkują się do niego odbiorcy i jaki przybierze ona kształt. Zatem jak zacząć prezentację? Oto elementy, od których powinniśmy rozpocząć:

• powitanie słuchaczy;

• przedstawienie się i swojej osoby;

• krótka informacja o całym evencie;

• przedstawienie prezentacji i jej poszczególnych elementów;

• porządkowe informacje o formie spotkania;

• bezpośrednie nawiązanie do odbiorców.

Rozpoczęcie wystąpienia – praktyczne wskazówki

Wystąpienia publiczne przede wszystkim powinniśmy rozpoczynać od poproszenia o ciszę i powitania, które jest obowiązkowym elementem każdej prezentacji. Jest to sygnał, że właśnie teraz się rozpoczęła i należy skupić się już tylko na niej.

Po zwróceniu uwagi na siebie powinniśmy przedstawić swoją osobę, aby odbiorcy wiedzieli, kto będzie przekazywał im wiedzę oraz jakie kompetencje posiadamy. Wstęp do prezentacji powinien być treściwy, a także przykuć uwagę odbiorców i ich zaciekawić.

Jeśli wiemy już, jak zacząć przemówienie i zrobić to poprawnie, warto skupić się również na krótkim przedstawieniu całego eventu, aby nadać kontekst naszemu wystąpieniu. Powinniśmy przedstawić plan naszej prezentacji, a pomoże to odebrać ją w bardziej świadomy sposób słuchaczom, którzy będą wiedzieli, w jakim momencie wystąpienia się znajdują.

Możemy poinformować też odbiorców, czy będą mogli zadawać pytania, w jakiej formie będzie odbywało się nasze wystąpienie, a także co w jego trakcie się wydarzy. Podkreślając pierwszą część wystąpienia, warto nawiązać do odbiorców, zadając bezpośrednie pytanie lub wspominając o grupie, kategorii czy środowisku odbiorców, aby poczuli się docenieni.

3. Mowa ciała podczas wystąpień publicznych

Jeśli wiemy już, jak rozpocząć prezentację warto skupić się na gestach. Mowa ciała mówi przynajmniej tyle samo, co wypowiadane przez nas słowa. Powinniśmy zatem zadbać, aby pomagała nam prezentować się korzystnie w oczach odbiorców, a także przyciągać ich uwagę oraz prowadzić całe wystąpienie publiczne.

Przede wszystkim powinniśmy pamiętać o otwartej postawie. Nie możemy zakładać rąk do tyłu, a także wkładać ich do kieszeni. Powinniśmy być pewni siebie. Nie możemy wykonywać nerwowych ruchów. Powinniśmy również się rozluźnić i gestykulować zgodnie z naturalnymi ruchami, jakie wykonujemy np. chodząc po scenie.

Jeśli jesteśmy zdenerwowani i trzęsą się nam ręce, nie powinniśmy trzymać w rękach kartki ani żadnych innych przedmiotów, gdyż jedynie wzmocni to negatywny wizerunek.

Dobrą praktyką jest również gestykulowanie, aby zobrazować pewne kwestie, które są poruszane np. wielkość czegoś lub proporcje. Będzie to z pewnością ciekawe urozmaicenie dla odbiorców.

4. Jak mówić prawidłowo?

Głos i mowa to kluczowe elementy podczas prezentacji, a więc powinniśmy zwrócić na nie szczególną uwagę. Przede wszystkim należy mówić wolno i zrozumiale, ale nie monotonnie. Nasz głos powinien być pewny, a przemowa płynna. Powinniśmy używać również różnych tonacji, aby przemówienie nie nudziło odbiorców.

Prezentując przemówienie zwroty muszą być też jasne i zrozumiałe dla zebranej grupy. Gdy zbliżamy się do kluczowych elementów wystąpienia, warto zmienić styl mowy i w ten sposób zaakcentować najważniejsze informacje.

Pozostając przy kwestii mowy podczas wystąpienia, powinniśmy zwrócić również uwagę na to, aby zaciekawić odbiorców, budując narrację i przekazując informacje w ciekawy sposób. Powinniśmy zatem tłumaczyć słuchaczom przekazywane przez nas interesujące treści i kwestie, a także dodawać wtrącenia, a nie jedynie skupiać się na przekazaniu suchych danych.

5. Jak utrzymać kontakt ze słuchaczami?

Ważną kwestią, która wpływa na ogólną atrakcyjność prezentacji, jest kontakt ze słuchaczami. Dzięki niemu mają oni poczucie szacunku oraz docenienia. Treści znacznie lepiej przekazywać osobom, z którymi rozmawiamy, a nie do których mówimy.

Przede wszystkim kontakt ze słuchaczami to kontakt wzrokowy. Powinniśmy zatem jak najczęściej patrzeć na widownię, gdyż jest to podstawa każdego dialogu. Jeśli nasze przemówienie odczytujemy z kartki, co pewien czas powinniśmy podnosić wzrok, aby słuchacze czuli, iż mają z nami bezpośredni kontakt.

Kontakt to również nawiązywanie relacji z odbiorcami. Możemy zatem co pewien czas – tak jak na początku prezentacji – zadawać pytania osobom znajdującym się na widowni, poruszać kwestie ich życia czy odnosić się do nich bezpośrednio.

6. Bycie sobą podczas przemówienia

Bycie sobą to jeden z najważniejszych elementów udanej prezentacji. Przedstawiając dane zagadnienie, powinniśmy pokazać siebie, nie kreować żadnego innego, fałszywego wizerunku.

Słuchacze bacznie nas obserwują. Jeśli zauważą nienaturalne lub wymuszone zachowanie zaczniemy być odbierani negatywnie. Przez to nie zbudujemy bezpośredniej więzi ze słuchaczami, a nasz kontakt z nimi będzie zdystansowany.

Utrudnia to znacznie odbieranie informacji i obniża ocenę całego wystąpienia. Uczestnicy mogą mieć również wątpliwości co do wiarygodności samych przekazywanych informacji.

Prezentacja siebie w naturalny sposób umożliwia przekazywanie treści i kontrolowanie wystąpienia. Będąc zatem prelegentem, należy po prostu być sobą.

7. Czy warto żartować podczas wystąpienia?

Humor podczas wystąpienia to dość dyskusyjna sprawa, ale w większości przypadków możemy śmiało wykorzystać go do urozmaicenia naszej prelekcji.

Jeśli nie jest to niezwykle poważne spotkanie, gdzie zachowujemy wszystkie konwenanse, zdecydowanie warto pokusić się o wprowadzenie takiego elementu do naszego przemówienia.

Jakie rodzaje żartów będą na miejscu?

Przede wszystkim należy używać jedynie takiego humoru, który zostanie zrozumiany i nikogo nie urazi. Warto zatem stawiać na sprawdzone anegdoty czy dowcipy, które możemy powiedzieć np. w przerwie czy w nawiązaniu do danej kwestii.

Humorystycznie możemy przedstawiać również pewne zagadnienia, korzystając np. z ironii, celowo popełnianych i akcentowanych błędów okraszonych śmiechem czy sarkastycznych przerysowań.

Używanie humoru podczas prelekcji z pewnością rozluźni atmosferę, a także wprowadzi nieoczekiwany obrót wystąpienia, co z kolei wpłynie na zaangażowanie odbiorców, zwróci ich uwagę i zapewni pozytywny odbiór nas samych. 

8. Jak radzić sobie z nerwami na scenie?

Wystąpienia publiczne i towarzyszące mu stres i nerwy to naturalne połączenie. Stres jest częścią każdego wystąpienia, a każda osoba odczuwa go w różnym stopniu. Istnieje jednak kilka sposobów, aby go zminimalizować lub pozbyć się go całkowicie.

Praktyczne porady, jak radzić sobie ze stresem

Przed wyjściem na scenę powinniśmy zwizualizować sobie i wyobrazić przebieg całego wystąpienia. Nasz mózg, będąc przygotowanym na daną sytuację, poradzi sobie ze stresem dużo lepiej.

Warto również jak najlepiej przygotować się do samego wystąpienia, gdyż wtedy minimalizujemy stres związany z lękiem. Będąc już na scenie, powinniśmy głęboko oddychać, pamiętając, aby robić to naturalnie. Dzięki temu nasz organizm będzie dotleniony, a więc lepiej przygotowany na stresujące sytuacje.

Na scenie możemy poradzić sobie ze stresem, uzmysławiając sobie, iż jesteśmy tylko ludźmi i mamy prawo do pomyłek, co znacząco obniży presję związaną z prelekcją.

9. Czy można się nauczyć wystąpień?

Wystąpień publicznych można się nauczyć. Jak w każdej innej sferze „ćwiczenie czyni mistrza” a udoskonalenie umiejętności sprawia, iż posługujemy się nimi coraz lepiej. Choć faktem jest, że poszczególne osoby mają różne predyspozycje do wystąpień publicznych. Wystąpienia publiczne możemy trenować, a przez to będziemy wykonywali je coraz skuteczniej.

Trenowanie wystąpień publicznych

Brak umiejętności mówczych i bycie w centrum uwagi to jedne z największych obaw wśród osób, które nie lubią przemawiać publicznie.

Wystąpienia publiczne w dużym stopniu możemy zatem opanować ćwiczeniami, treningiem czy świadomymi działaniami. Nawet osoba nielubiąca występować publicznie i niemająca do tego szczególnych predyspozycji może być dobrym mówcą.

Ważnym elementem w tym przypadku jest doświadczenie. Im więcej wystąpień za nami, tym szybciej nabywamy umiejętności i tym lepszymi mówcami się stajemy. Warto dlatego trenować przemówienia w każdej formie i wszędzie tam, gdzie mamy tylko na to szansę.

Możemy korzystać również z poradników, książek, wykładów specjalistów czy wiedzy zgromadzonej w internecie. Istnieją też różnorodne kursy, których celem jest przygotowywanie osób do wystąpień publicznych. Są one bardzo dobrym sposobem na ich trenowanie.

10. Testuj swoją prezentację

Ważną poradą, z której zdecydowanie warto skorzystać, jest testowanie swojej prezentacji. Jeśli już ją stworzymy, warto przed właściwym wystąpieniem zaprezentować ją kilku niezależnym osobom. Jeśli jest to możliwe, warto także ńtreprzedstawić ją większej grupie osób, która będzie bardziej reprezentatywna.

Przetestowanie własnej prezentacji pomoże w praktyce wykryć jej słabe strony, a także pomóc zaobserwować reakcję odbiorców. Często mogą one nie pogrywać się z naszymi przewidywaniami, a dzięki temu będziemy na nie przygotowani.

Kilkukrotne przetestowanie prezentacji pomoże również lepiej ją nam zaprezentować przed właściwymi odbiorcami, a wystąpienia publiczne będą dużo pewniejsze, gdyż będziemy mieli je już po prostu przećwiczone.

!Przeczytaj także inne nasze teksty. Zobacz: pozycjonowanie stron internetowych.

Tworzenie prezentacji – jak stworzyć dobrą prezentację multimedialną? Zakończenie

Na koniec warto powiedzieć nieco więcej na temat samej prezentacji przygotowanej w przeznaczonym do tego oprogramowaniu.

Twoja prezentacja powinna być logicznie podzielona na trzy części:

• wstęp, który wprowadza do tematu,

• rozwinięcie, gdzie przedstawiasz kluczowe informacje,

• zakończenie, które podsumowuje treść i pozostawia odbiorców z jasnym przekazem.

Wizualna strona prezentacji jest równie istotna. Dobrze zaprojektowana prezentacja powinna być estetyczna i czytelna. Wykorzystaj spójne kolory, proste tła i wyraźne czcionki. Unikaj przeładowania slajdów tekstem – zamiast tego stawiaj na grafikę, infografiki, wykresy czy zdjęcia, które wspierają treść i czynią ją bardziej przystępną.

Każdy jeden slajd powinien zawierać jedną myśl przewodnią, co pomoże utrzymać uwagę odbiorców. Animacje i przejścia między slajdami warto stosować z umiarem, aby nie odciągały uwagi od treści.

W prezentacji nie powinno zabraknąć elementów angażujących odbiorców. Możesz umieścić pytania retoryczne, krótkie quizy lub proste wykresy, które będą punktem wyjścia do dyskusji.

Dobrze zaplanowana prezentacja powinna też zawierać chwytliwy wstęp, który przyciągnie uwagę, oraz zakończenie, które pozostawi widownię z jasnym przesłaniem lub wezwaniem do działania.

Do tworzenia prezentacji możesz użyć różnych programów

• Microsoft PowerPoint – program PowerPoint to najpopularniejszy program z wieloma szablonami, możliwością dodawania animacji, grafiki i integracji z innymi narzędziami Office.

• Canva – idealna do tworzenia wizualnie atrakcyjnych prezentacji, nawet bez doświadczenia w grafice. Zawiera intuicyjny interfejs i szeroki wybór szablonów.

• Prezi – platforma pozwalająca na tworzenie nieszablonowych, dynamicznych prezentacji z efektownymi przejściami między sekcjami.

• Keynote – narzędzie dla użytkowników Maca, znane z eleganckiego wyglądu i łatwości obsługi.

Pamiętaj o tym, aby:

• przed wyświetleniem prezentacji sprawdzić ją pod kątem błędów ortograficznych, interpunkcyjnych czy składniowych;

• nie tylko tekst – zadbaj o odpowiednią rozdzielczość i dobrą jakość grafik/zdjęć;

• pamiętaj o słuchaczach, którzy siedzą w ostatnich rzędach – oni też chcą widzieć, co znajduje się na slajdach;

• gdy skończysz przejrzyj całą prezentację od początku do końca;

• zacznij prezentację od najważniejszych punktów, które chcesz przekazać.