Polski Akt o Dostępności – jakie obowiązki nakłada na instytucje publiczne?

Od 28 czerwca 2025 roku wchodzi w życie ustawa, która nakłada pewne obowiązki na przedsiębiorców. Zmiany mają zapewnić szerszą dostępność niektórych produktów lub usług osobom, które z różnych względów nie mogą z nich korzystać albo jest to utrudnione. Kogo dokładnie obejmą nowe przepisy i z jakiego powodu jest wprowadzany Polski Akt o Dostępności?

Jaka jest podstawa prawna i z czego wynika zmiana przepisów?

Podstawę prawną stanowi Polski Akt o Dostępności, czyli ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Jest to efekt wdrożenia w Polsce unijnej dyrektywy European Accessibility Act.

Źródło: https://www.accessibility.org.au/preparing-for-the-european-accessibility-act-2025-navigating-the-future-of-digital-accessibility/

Ustawa zawiera zbiór wymagań technicznych (wytyczne dla przedsiębiorstw) i zakłada zmianę sposobu myślenia o potrzebach klientów. Firmy mają dążyć do wdrażania takich rozwiązań, dzięki którym jak najwięcej osób będzie mogło korzystać z ich produktów i usług. 

Zmienione przepisy mają eliminować rozbieżności pomiędzy ustawodawstwem krajów Unii Europejskiej pod kątem zapewnienia dostępności produktów i usług osobom o szczególnych potrzebach. 

Jakie efekty ma przynieść Polski Akt o Dostępności?

Rozwiązania wprowadzane w firmach mają być dostępne bez względu na umiejętności techniczne danej osoby, jej sprawność fizyczną czy wiek. Przeszkodą nie powinna być niepełnosprawność. EAA dotyczy produktów i usług, które według UE są istotne dla osób z niepełnosprawnościami na co dzień. 

Dzięki zmianom osoby z niepełnosprawnościami będą mieć dostęp do produktów i usług na takiej samej zasadzie we wszystkich krajach UE. Dokładnie ma to objąć:

• bankowość detaliczną;
• usługi audiowizualne, takie jak platformy streamingowe czy telewizja hybrydowa;
• różne formy łączności elektronicznej, w tym telefoniczna czy internetowa;
• sklepy internetowe;
• sprzedaż książek elektronicznych za pośrednictwem kanałów internetowych;
• informacje cyfrowe w transporcie pasażerskim, np. lotniczym, autobusowym czy kolejowym.

Lepiej dostępne dla korzystających mają być produkty i usługi związane z wyżej wymienionymi tematykami. Chodzi o takie elementy jak:

• czytniki e-booków,
• automaty biletowe na dworcach,
• terminale płatnicze,
• e-booki,
• routery,
• modemy,
• odtwarzacze multimedialne,
• smartfony,
• tablety.

W praktyce korzyści odniosą nie tylko osoby z niepełnosprawnościami, ale także inni użytkownicy o szczególnych potrzebach, np. seniorzy.

Jakie okresy przejściowe i wyłączenia przewidziano w ustawie?

Regulacje nie obejmują firm, które w ostatnich dwóch latach zatrudniały mniej niż 10 osób, a suma ich aktywów lub obrót netto nie przekroczyły 2 milionów euro. Ustawa nie obowiązuje również witryn i aplikacji, jeśli znajdujące się w nich treści nie były finansowane i tworzone przez ten podmiot i nie są pod jego kontrolą. To samo dotyczy witryn, które udostępniają mapy i mapy interaktywne, a prezentowane w nich dane są dostępne cyfrowo. 

Wyłączenie obejmuje również podmioty, które realizują usługi publicznego transportu zbiorowego, ale zwolnienie nie dotyczy informacji, które są dostarczane przy takich usługach przez interaktywne terminale samoobsługowe. 

Uwaga: przewidziano okres przejściowy w przypadku produktów, które weszły do obrotu przed 28 czerwca 2025 roku. W takim przypadku masz 5 lat na ich dostosowanie. Inny okres obowiązuje w przypadku wykorzystywanych już obecnie terminali – wynosi 20 lat. 

Polski Akt o Dostępności – jak sfinansować potrzebne zmiany?

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej daje możliwość skorzystania z finansowania w ramach Funduszy Europejskich na kwotę 240 mln zł. Środki możesz uzyskać w ramach pożyczek, dotacji i nie tylko, a wykorzystasz je na inwestycje w szkolenia pracowników czy wprowadzenie gotowych rozwiązań, dzięki którym usługi i produkty będą bardziej dostępne. 

Poza tym Bank Gospodarstwa Krajowego proponuje „Pożyczkę na dostępność dla przedsiębiorców” na preferencyjnych warunkach.