Jest jedna rzecz, którą powinien robić każdy właściciel strony internetowej — regularne backupy. Jeżeli zdarzy Ci się w wyniku jakiegoś nieszczęśliwego wypadku stracić jej dane — to właśnie kopia zapasowa będzie Twoim ostatnim kołem ratunkowym. W dzisiejszym wpisie wyjaśnimy, co to backup; dlaczego warto go wykonać i jak to zrobić. Zapraszamy do lektury!
Czym jest backup?
Backup to po prostu kopia wszystkich danych, z których składa się Twoja strona internetowa. Określa się ją także jako kopię zapasową lub kopię bezpieczeństwa — z oczywistego powodu. W przypadku ataku hakerskiego czy awarii serwera backup daje Ci pewność, że będziesz w stanie odzyskać swoją stronę, najważniejsze dane swojej firmy oraz jej klientów — a przy okazji, nie stracisz owoców pracy nad jej SXO!
Standardowo tworzone backupy obejmują zarówno znajdujące się na serwerze pliki strony, jak i towarzyszące jej bazy danych oraz zawartość związanych z nią skrzynek mailowych.
Dlaczego warto tworzyć kopie zapasowe strony internetowej?
Dosłownie każdy większy dostawca hostingu oferuje obecnie w ramach swoich usług regularne wykonywanie backupów. Powodów, dla których jest to aż tak ważne, możemy przytoczyć przynajmniej kilka:
- dzięki kopii zapasowej nie musisz obawiać się nieudanych aktualizacji, źle wdrożonych wtyczek czy niedziałających funkcji – wystarczy, że przed rozpoczęciem prac nad stroną utworzysz pełny backup, a w każdej chwili będziesz mógł przywrócić ją do stanu przed pojawieniem się problemów technicznych;
- backup pomaga poradzić sobie ze złośliwymi skryptami — wiele ataków hakerskich polega na wprowadzeniu do kodu strony „złośliwych” komend; jeśli nie będziesz w stanie ich szybko zidentyfikować i usunąć, możesz po prostu załadować odpowiednią kopię zapasową;
- backup często jest jedyną deską ratunku w przypadku… pechowych wypadków — mówi się, że w internecie nic nie ginie; a jednak dość łatwo jest stracić dostęp do naszych danych. Wystarczy kilka nieuważnych kliknięć lub większa awaria serwera, by przepadły one nieodwracalnie — chyba że masz w zanadrzu kopię zapasową.
Trzy rodzaje backupów
W praktyce wyróżnia się trzy główne „strategie” tworzenia kopii zapasowych.
Pierwsza z nich polega na regularnym wykonywaniu tzw. backupu pełnego — czyli kopii absolutnie wszystkich danych zgromadzonych w danym momencie na serwerze. Wymaga to sporej ilości czasu i miejsca w magazynach danych — dlatego z takiego modelu korzystają głównie ci administratorzy, którzy nie muszą martwić się o koszty.
Chyba najczęściej wykorzystywaną strategią jest tworzenie backupów przyrostowych. Polega ona na stworzeniu jednego backupu pełnego — a następnie, regularnym uzupełnianiu go o kopie zapasowe nowych lub edytowanych danych. Tworzenie takich kopii jest najłatwiejsze i najszybsze — ale komplikuje proces przywracania danych.
Jeszcze innym modelem jest ten oparty na tzw. backupach różnicowych (lub dyferencyjnych). Znów, na początku tworzy się backup całkowity — a przy każdym kolejnym, zapisuje się wszystkie nowe lub edytowane dane względem kopii pełnej (a nie tylko w odniesieniu do poprzedniej kopii, jak to jest w przypadku backupów przyrostowych). Wykonywanie kopii różnicowych bardzo często jest optymalną strategią — pod warunkiem że jesteś w stanie regularnie tworzyć także backupy pełne.
Jak wykonać backup strony WWW?
Wiesz już, co to jest backup — pora wyjaśnić, jak go wykonać. I znów, mamy tutaj trzy opcje — z których, oczywiście, możesz korzystać jednocześnie; kopii zapasowych (prawie) nigdy za wiele.
Backup po stronie hostingu
W ofercie wszystkich liczących się hostingodawców powinieneś znaleźć możliwość wykonywania i przechowywania kopii zapasowych na serwerach dostawcy usługi. To, jak często backupy będą wykonywane — i przez jak długi okres czasu dane będą przechowywane na serwerze — zależy już od firmy.
Dla przykładu — największy polski dostawca hostingu, czyli home.pl, umożliwia właścicielowi strony wybór całego harmonogramu tworzenia backupów — wraz z konkretnymi schematami ich wykonywania, o których pisaliśmy kilka akapitów temu. Z kolei LH.pl chwali się tym, że oferuje dostęp do kopii zapasowych aż 30 dni.
Przy wyborze hostingu warto zwrócić uwagę na te kwestie — i zdecydować się na tę firmę, która zapewni Twoim danym maksimum bezpieczeństwa. Ewentualnie — zająć się tworzeniem backupów na własną rękę.
Backup manualny
Na szczęście, samodzielne wykonanie kopii zapasowej nie jest wcale dużym wyzwaniem.
Niezależnie od tego, czy swoją stronę postawiłeś na WordPressie, czy jest ona w całości Twoim autorskim projektem — wystarczy, że połączysz się z serwerem witryny za pomocą klienta FTP (my polecamy darmową FileZillę) i zgrasz na swój dysk wszystkie pliki. A następnie — przy pomocy narzędzia do zarządzania bazami danych (na przykład phpMyAdmin) — wyeksportujesz również bazę.
Dane dostępu do odpowiedniego serwera FTP znajdziesz w swoim panelu klienta na platformie dostawcy hostingu.
Backup przy użyciu wtyczek
Jeżeli korzystasz z WordPressa — lub innego systemu zarządzania treścią — możesz posłużyć się także którymś z dedykowanych narzędzi (wtyczek). Pozwalają one stworzyć i przenieść na dysk twardy (lub zapisać w chmurze) kopię strony w zaledwie kilka kliknięć. Bardziej zaawansowane wtyczki umożliwiają nawet automatyzację wykonywania backupów.
Najpopularniejszymi pluginami tego typu są m.in. UpdraftPlus, All in One WP Migration oraz BackWPup.
Podsumowanie
W świecie IT mówi się, że „ludzie dzielą się na tych, którzy robią backupy i na tych, którzy dopiero zaczną je robić”. Jeśli wciąż należysz do tej drugiej grupy — warto to zmienić. Bo wszystkie inne działania — od kampanii reklamowych i SEO po strategię produktową — nic nie będą znaczyć, jeśli pewnego dnia… stracisz swoją stronę.
