Co to jest GitHub i czym są systemy kontroli wersji w projektach programistycznych?

Praca nad jakimkolwiek projektem programistycznym nie jest łatwa — tym bardziej, gdy współpracujemy z całą grupą programistów, a sam kod źródłowy z każdym dniem zyskuje nowe rozgałęzienia. System kontroli wersji Git — wraz z platformą GitHub — upraszcza odnalezienie się w kodzie oraz śledzenie dokonywanych w nim zmian… i dlatego ich znajomość jest niezbędna dla każdego programisty. W dzisiejszym wpisie powiemy o nich nieco więcej — zapraszamy do lektury!

Czym właściwie są systemy kontroli wersji — i dlaczego są niezbędne programistom?

Zacznijmy od początku. Kontrola wersji to — mówiąc krótko — śledzenie zmian dokonywanych w kodzie źródłowym danego programu.

System kontroli wersji to z kolei konkretne rozwiązanie programistyczne, które zapisuje modyfikacje dokonywane w kodzie programu i pozwala zarządzać zmianami wprowadzanymi przez różnych programistów. Każdy system kontroli wersji ma swoją własną bazę danych, w której zapisywane są kolejne modyfikacje kodu. W przypadku błędu — na przykład nieprawidłowego wdrożenia skryptu napisanego przez programistę, który dopiero co dołączył do zespołu deweloperskiego — takie narzędzie pozwoli przeanalizować, krok po kroku, co poszło nie tak; a w razie konieczności, przywrócić starszą wersję programu.

Dzięki systemowi kontroli wersji nie grozi nam utrata żadnych napisanych wcześniej fragmentów kodu — a do tego, mamy „furtkę awaryjną” na wypadek większych problemów z wdrażaniem skryptów.

Narzędzi umożliwiających kontrolę wersji jest wiele — my skupimy się na tym zdecydowanie najbardziej uniwersalnym i najchętniej wykorzystywanym w praktyce, czyli na systemie Git.

Git — najpopularniejszy system kontroli wersji w projektach programistycznych

Git jest open source’owym, rozwijanym już od 2005 roku systemem do kompleksowego zarządzania kodu źródłowego. 

Jego największą zaletą — obok, oczywiście, niezwykle rozbudowanej społeczności — jest rozproszona architektura. Każda kopia robocza każdego programisty jest pełnym zapisem zmian (repozytorium) w kodzie źródłowym. To duża różnica w porównaniu ze starszymi systemami (na przykład CVS), które pozwalały na przechowywanie pełnego repozytorium wyłącznie w jednym miejscu. Dzięki takiemu rozwiązaniu Git idealnie sprawdza się przy projektach, nad którymi jednocześnie pracuje cała grupa programistów — umożliwiając łączenie i przenoszenie zmian pomiędzy niezależnie rozwijanymi gałęziami kodu.

Dodajmy do tego: 

• fakt, że zmiany w repozytorium Git można zapisywać offline — i wymieniać z innymi członkami zespołu dopiero po połączeniu z siecią; 
• wsparcie dla wszystkich popularnych protokołów sieciowych oraz środowisk programistycznych;
• szybkie, niezawodne działanie nawet przy najbardziej rozbudowanych projektach;
• odmienne od innych systemów podejście do zapisywania zmian — tworząc kolejne wersje kodu źródłowego, Git nie zapisuje tylko tego, co zostało zmienione, ale… cały obraz kodu;

a otrzymamy w zasadzie optymalny system kontroli wersji — zwłaszcza jeśli myślimy o rozwiązaniu dla dużych projektów programistycznych.

Co to jest GitHub? I dlaczego musisz go znać?

Na koniec — krótko o serwisie, który zna każdy programista — czyli o GitHubie. To po prostu platforma, na której możemy zdalnie przechowywać publiczne oraz prywatne repozytoria — katalogi wszystkich wersji danego projektu, w których zmiany śledzimy przy pomocy systemu Git.

Zastosowań GitHuba jest mnóstwo. Od tego najbardziej oczywistego, czyli tworzenia kopii zapasowej kodu źródłowego, po:

• koordynowanie pracy zespołu deweloperskiego — zmiany wprowadzane do kodu źródłowego offline mogą być pushowane do repozytorium w GitHubie, a następnie łączonej w spójną całość; przy okazji, każdy programista ma dostęp do historii zmian wprowadzonych przez kolegów z zespołu;
• rozwijanie projektów open source’owych — za pośrednictwem GitHuba każdy zainteresowany może mieć dostęp do aktualnej wersji kodu;
• możliwość dzielenia się opracowanym przez nas kodem ze społecznością platformy;
• tworzenie programistycznego portfolio — udostępniając zdalne repozytorium przez GitHuba każdy może zobaczyć, jak radzimy sobie z kodem w praktyce.

Mówiąc otwarcie, trudno nam wyobrazić sobie pracę nad projektem programistycznym bez GitHuba — a zwłaszcza nad projektem zespołowym. Dlatego też koniecznie radzimy się zapoznać z tym serwisem (jak i z samym systemem Git) — ich znajomości w świecie programowania wymaga dziś każdy.