Współczesne dane pokazują, że rynek e-commerce w Europie warty jest już ponad 180 miliardów Euro. Na dynamiczny wzrost sprzedaży w sieci wpłynęła przede wszystkim pandemia Covid-19, ale również zmiana trybu życia Europejczyków i możliwość zaoszczędzenia. Rozszerzanie się rynku sprzedaży w sieci to także wyzwanie legislacyjne. Europejscy ustawodawcy musieli wprowadzić regulacje, które ograniczają ryzyko oszustw czy manipulacji na rynku. Efektem prac legislacyjnych jest dyrektywa Omnibus dla e-commerce. Co warto o niej wiedzieć?
Zdj 1. Parlament Europejski uchwalił Dyrektywę Omnibus. Co ona oznacza?
Źródło: https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/eu-affairs/20211207STO18906/plany-parlamentu-na-2022-r-zielona-i-cyfrowa-transformacja-zdrowie
Dyrektywa Omnibus obowiązuje rynek od 2023 roku. To szereg, niekiedy znacznych, zmian w prawie, które dotyczą osób prowadzących biznesy e-commerce. Zmiany te wiążą się z wprowadzeniem określonych opisów i komunikatów, a także uwzględnieniem zmian.
Co to jest dyrektywa Omnibus e-commerce?
Omnibus to potoczna nazwa Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 roku. W skład Omnibusa wchodzą Dyrektywa w sprawie egzekwowania i modernizacji, Dyrektywa Cyfrowa oraz Dyrektywa Towarowa.
Przez cztery lata kolejne rządy państw członkowskich Unii Europejskiej miały obowiązek dostosować krajowe ustawodawstwo do unijnych przepisów. Dyrektywa Omnibus dla e-commerce w Polsce weszła ostatecznie w życie 1 stycznia 2023 roku.
W Polsce dyrektywa Omnibus wpłynęła na cztery ustawy: o ochronie konkurencji i konsumentów, o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, o prawach konsumenta oraz o informowaniu o cenach towarów i usług.
Po co wprowadzono dyrektywę? Po analizie przepisów poszczególnych krajów członkowskich Unii Europejskiej okazało się, że nie są one dostosowane do rozwijającego się rynku e-commerce. Nie zawierają punktów chroniących konsumentów oraz nie zapobiegają np. manipulacjom cenowym.
Jakie obszary prawa obejmuje dyrektywa Omnibus?
Dyrektywa obejmuje wiele aspektów prowadzenia działalności e-commerce. Spełnia funkcję kontrolną, prewencyjną oraz karną. Które elementy prawne uwzględnia dyrektywa Omnibus dla e-commerce?
- Przepisy dotyczące ochrony konsumentów w krajach unijnych.
- Prawa konsumentów względem usługi (także cyfrowe) i towarów (fizycznych i cyfrowych), ale również treści.
- Przepisy zapobiegające manipulacjom cenowym, wprowadzeniu użytkowników w błąd w kwestii promocji cenowych itp.
Przepisy wprowadzone przez dyrektywę Omnibus mają unowocześnić ochronę konsumentów w krajach unijnych oraz dostosować je do rozwijającego się rynku e-commerce. Zwiększają bezpieczeństwo i klarowność zakupów na internetowych platformach i w sklepach internetowych. Pomagają też ujednolicić kary za naruszenie prawa.
Z czym wiążą się zasady dyrektywy Omnibus dla e-commerce?
Zasady dyrektywy Omnibus wprowadzają szerokie zmiany w funkcjonowaniu platform e-commerce. Z czym się wiążą takie zasady?
- Polityka promocyjna i ceny – dotyczy m.in. przejrzystości w promocjach, umożliwienia konsumentom kontroli cen czy obowiązku informacyjnego dla konsumentów.
- Weryfikacja opinii o produktach w sklepach e-commerce – dyrektywa obejmuje aspekt kontroli komentarzy, ocen i opinii, które pojawiają się na platformach e-commerce. Te nie mogą w żadnym przypadku zafałszowywać stanu faktycznego.
- Rozszerzanie zakresu danych kontaktowych dostępnych na stronach – wprowadza ujednolicone zasady dotyczące danych, które właściciel powinien umieścić na stronie. Wskazuje też, gdzie takie informacje powinny się pojawić.
- Kontrola działalności platform internetowych – Omnibus nakazuje państwom członkowskim kontrolę działalności sklepów internetowych, weryfikowanie tego czy wypełniają swoje obowiązki i ewentualne nakładanie kar w razie nieprawidłowości.
- Wyniki wyszukiwania w sklepie internetowym – ogranicza możliwość manipulowania przy efektach wyszukiwania. Nie ogranicza pod żadnym względem SEO i SXO. Uniemożliwia jednak sztuczne wyrzucanie wyników na bazie zaprogramowanych algorytmów.
Wbrew powszechnej opinii, Omnibus nie wpływa na pozycjonowanie platformy e-commerce. Agencja SEO nadal może prowadzić dla Ciebie działania optymalizacyjne. Wskazuje jednak, że działalność sklepu internetowego musi być bardziej uczciwa i przejrzysta dla klienta.
Zdj 2. Ceny muszą być czytelne, a sklepy internetowe mają obowiązek pokazywać najniższą cenę sprzed 30 dni
Źródło: Strona Media Expert
Obowiązki dla przedsiębiorców wynikające z dyrektywy Omnibus
Jakie obowiązki mają przedsiębiorcy prowadzący sklepy internetowe, względem dyrektywy Omnibus dla e-commerce?
- Informacja na temat promocyjnych cen, informowanie o najniższych cenach produktu sprzed 30 dni (musi to być cena faktyczna, np. po rabacie).
- Informacja o zasadach wyświetlania wyników wyszukiwania produktów na stronach internetowych (m.in. informacja o zastosowanym filtrze).
- Monitorowanie opinii i ocen na temat produktów oraz wskazywanie opinii, których wiarygodność została zweryfikowana.
- Podanie adresu kontaktowego, mailowego, numeru telefonu, a także adresu siedziby firmy, która jest właścicielem sklepu.
Od powyższych zasad Omnibus wprowadza odstępstwa (np. sprzedawca nie musi informować o najniższej cenie, jeżeli wysyła klientowi spersonalizowaną ofertę). Pamiętaj, że złamanie wyżej wskazanych przepisów może doprowadzić do kary pieniężnej w wysokości 10 procent obrotu, kary w wysokości 20 tysięcy złotych lub 40 tysięcy złotych (co zależne jest oczywiście od zakresu przewinienia).
