Szum informacyjny – czym jest i jak działa?
5 min
5 min
Na skróty
Pojawienie się nowoczesnych technologii informacyjnych było głównym motorem przeładowania informacją na wielu frontach: w ilości wyprodukowanej, łatwości rozpowszechniania i zasięgu odbiorców. Długotrwałe czynniki technologiczne zostały dodatkowo wzmocnione przez wzrost popularności mediów społecznościowych i gospodarki uwagi, która ułatwia kradzież uwagi. Zjawisko to jest ogólnie określane jako „przeciążenie informacyjne”, szum informacyjny lub infoxation.
Szum informacyjny (przeciążenie informacyjne) odnosi się do nadmiaru informacji dostępnych dla pracowników podczas wykonywania zadań lub podejmowania decyzji.
Termin ten po raz pierwszy pochodzi z książki Bertrama Grossa z 1964 r. „Zarządzanie organizacjami”. Gross wyjaśnił, że przeciążenie informacją może wystąpić, gdy ilość dostępnych informacji przekracza możliwości ich przetworzenia, obniżając tym samym jakość podejmowanych decyzji.
Jednak zanim pojawił się internet, fizyczne formy informacji były normą, ponieważ druk stał się głównym nurtem. Aby znaleźć to, czego szukali, ludzie musieli czytać i przeglądać duże tomy papierów i książek. Nie trzeba dodawać, że ta sytuacja była daleka od ideału, ponieważ miała negatywny wpływ na wydajność i ogólne podejmowanie decyzji.
Zdj 1. Profesjonalne przykłady szumu informacyjnego.
Źródło: Commplace.
Fala nowych technologii w naszym życiu osobistym i zawodowym została opracowana przede wszystkim po to, aby zmniejszyć naszą zależność od dokumentów i ułatwić przechowywanie, udostępnianie i lokalizowanie informacji. Z jednej strony technologie te oferowały dużą elastyczność i utorowały ludziom drogę do dostępu do informacji, które w innym przypadku byłyby trudno dostępne. Z drugiej strony, w niektórych przypadkach niski koszt danych i ich powszechna dostępność przyniosły więcej informacji, z którymi możemy sobie nie poradzić, prowadząc w ten sposób do przeciążenia informacjami.
Zobacz: Co to jest SaaS? Czy warto go wybrać?
Z definicji przeciążenie informacyjne występuje, gdy ilość informacji do przetworzenia przekracza nasze możliwości w określonym czasie. I są trzy ważne punkty, na których powinniśmy się skupić: ilość informacji, nasza zdolność do ich obsługi oraz czas, jaki otrzymujemy na ich przetworzenie. Wszystkie trzy elementy można przypisać do strategii danej organizacji, ale mogą również sprowadzać się do poziomu indywidualnego.
Po pierwsze, udostępnianie wszelkiego rodzaju informacji w pracy jest łatwe dzięki mnogości technologii na wyciągnięcie ręki pracowników. Może to skutkować nadmiernym udostępnianiem treści przez pracowników za pośrednictwem firmowego intranetu, poczty e-mail, a nawet platform mediów społecznościowych, co prowadzi do udostępnienia istotnych, nieistotnych i zduplikowanych informacji.
To prowadzi nas do drugiego punktu. Zdolność do przetwarzania informacji. A odpowiedź na to pytanie naprawdę zależy od wielu czynników, począwszy od cech osobistych, poziomu wykształcenia i wiedzy, aż po motywację i satysfakcję z pracy. Jeśli jednak pracownikom nie zapewni się wystarczającej ilości czasu, to najprawdopodobniej zmagają się z nadmiarem informacji niezależnie od swoich możliwości.
Szum informacyjny to problem wielu branż. Bardzo często występuje w marketingu oraz IT.
Aby skutecznie zorientować się, co powoduje przeciążenie informacjami, musielibyśmy sklasyfikować rodzaje informacji w miejscu pracy na podstawie ich jakości, złożoności i nowości. Ogólnie rzecz biorąc, informacje, z którymi pracownicy (ale także wszyscy inni ludzie) mają do czynienia na co dzień, można po prostu podzielić na dwa główne typy, niezależnie od ich formatu: istotne lub nieistotne.
Zdj 2. Znaczenie szumu informacyjnego według Adama Tomaszkiewicza.
Źródło: Ekologia Informacji.
Zobacz: Co to jest DNS CNAME i jakie ma znaczenie dla strony?
Istotne informacje, jak sama nazwa wskazuje, odnoszą się do danych, których pracownicy aktywnie poszukują, aby skutecznie wykonywać swoją pracę. Z drugiej strony nieistotne informacje to zupełne przeciwieństwo. Odnosi się do danych, na które narażeni są pracownicy, a nie aktywnie poszukują. Mając to na uwadze, możemy wywnioskować, że przeciążenie informacjami jest związane zarówno z ilością, jak i jakością informacji. Zbyt wiele istotnych informacji jest niejasnych i czasochłonnych; narażenie na nieistotne informacje jest rozpraszające i nieproduktywne.
Szum informacyjny, zjawisko bombardowania nas ogromną ilością informacji, utrudnia przetwarzanie istotnych komunikatów. W obecnym świecie, gdzie content jest wszędzie, nasz mózg często przeładowuje się przez przeciążenie informacyjne. Przykładem szumu informacyjnego są wyskakujące reklamy czy materiały audiowizualne, które często odciągają uwagę od rzetelnych przekazów. Tzw. potop newsów, często związany z SEO, tworzy mgłę informacyjną, uniemożliwiającą jasne wyodrębnienie aktualnych i ważnych treści.
Zalew informacji, zatruwający umysł, nazywany również smogiem informacyjnym, osłabia decyzyjność. Stres informacyjny, będący rezultatem ciągłego docierania do nas bomby informacji, negatywnie wpływa na proces podejmowania decyzji. Przytłaczająca ilość informacji odbiorców sprawia, że stają się oni ofiarami szumu komunikacyjnego. Unikać tego zjawiska można np. poprzez cyfrowy detoks oraz świadome używanie mediów, koncentrując się wyłącznie na tym, co istotne.
Jakie są najczęstsze pytania i odpowiedzi na temat szumu informacyjnego?
Co to jest szum informacyjny?
Szum informacyjny to zjawisko, gdzie jesteś narażony na nadmierną ilość treści, często sprzecznych lub nieistotnych (prowadzi to do przeładowania informacjami). Fala nowych technologii zwiększyła naszą zdolność do przetwarzania informacji, ale jednocześnie spowodowała, że jesteśmy bombardowani bombą informacyjną. To zjawisko może zaszkodzić zrozumieniu przekazu oraz wykonywaniu zadań.
Jak szum informacyjny wpływa na zdolność podejmowania decyzji?
Szum informacyjny prowadzi do wielu negatywnych skutków, w tym do osłabienia zdolności podejmowania decyzji. Gdy twoje umysłowe zasoby są przeciążone informacjami, trudniej jest selekcjonować istotne treści, co może prowadzić do dezinformacji i manipulacji. To zjawisko wymaga od ciebie większej koncentracji na danym zagadnieniu, aby efektywnie przetwarzać informacje.
Dlaczego jesteśmy narażeni na szum informacyjny w mediach społecznościowych?
Media społecznościowe, jako główne źródło informacji dla wielu osób, są miejscem, gdzie twórcy treści starają się angażować swoich odbiorców, często używając agresywnego sformułowania i rozpraszających technik. Portale społecznościowe tworzą komunikaty zaprojektowane, by przyciągnąć uwagę, co może prowadzić do infopresji i przeciążenia informacjami. Zrozumienie, jak działają te mechanizmy, jest kluczowe dla uniknięcia negatywnych skutków szumu informacyjnego.
Jak szum informacyjny wpływa na zdrowie psychiczne?
Szum informacyjny, szczególnie w mediach społecznościowych, może mieć poważne skutki dla zdrowia psychicznego. Ciągłe bombardowanie informacjami zwiększa poziom stresu (jest to nazywane infopresją). Przeładowanie umysłu nadmiarem informacji może prowadzić do uczucia przytłoczenia i zmęczenia, wpływając na ogólny stan zdrowia psychicznego.
Jakie są metody radzenia sobie ze szumem informacyjnym?
Remedium na szum informacyjny leży w świadomej selekcji źródeł i ograniczaniu ekspozycji na nieistotne treści. Lepiej skupić się na kilku, dobrze wyselekcjonowanych źródłach informacji, niż próbować śledzić wszystko. Praktykowanie cyfrowego detoksu i ograniczenie czasu spędzanego na portalach społecznościowych okazuje się pomocnym rozwiązaniem w zminimalizowaniu negatywnego wpływu tego zjawiska.
Jak szum informacyjny wpływa na twórców treści?
Twórcy treści często są pod presją tworzenia materiałów, które będą wyróżniać się wśród szumu informacyjnego. To może prowadzić do tworzenia treści bardziej sensacyjnych lub kontrowersyjnych, aby przyciągnąć uwagę odbiorców. Jednakże długoterminowo, taka strategia zmniejsza zaufanie odbiorców do twórcy i deprecjonuje wartość przekazywanych informacji.
Czy szum informacyjny ma wpływ na edukację i naukę?
Szum informacyjny ma znaczący wpływ na edukację i naukę, utrudniając skupienie się na istotnych treściach. W środowisku akademickim, gdzie konieczne jest głębokie zrozumienie tematu, ciągłe rozpraszanie i przeładowanie informacjami mogą znacząco utrudnić proces uczenia się. Znalezienie sposobów na efektywną selekcję i koncentrację na kluczowych informacjach jest bardzo istotnym elementem pod kątem osiągnięcia sukcesu edukacyjnego.
