Licencja GNU GPL — co to jest i jak działa?

GNU GPL to jedna z najpopularniejszych licencji wolnego oprogramowania, która umożliwia swobodne korzystanie, modyfikowanie i rozpowszechnianie oprogramowania. Została stworzona przez Fundację Wolnego Oprogramowania (FSF) z myślą o zapewnieniu maksymalnej wolności użytkownikom. Na czym polega, co umożliwia i jakie są jej zastosowania?

Źródło: https://unsplash.com/photos/man-using-macbook-between-ipad-and-iphone-_DtURHieodI

Na czym polega GPL?

Licencja GNU GPL daje wolność uruchamiania programu w dowolnym celu i bez żadnych ograniczeń. Użytkownik ma pełen dostęp do kodu źródłowego, co pozwala na zrozumienie działania programu i wprowadzanie w nim własnych modyfikacji. Istotną cechą tej licencji jest wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu — można swobodnie udostępniać program innym osobom bez żadnych ograniczeń.

A co, jeśli wprowadzisz zmiany w programie? W takiej sytuacji musisz udostępnić również zmodyfikowaną wersję na tych samych warunkach, czyli na licencji GPL. Oznacza to, że nie można jej sprzedawać ani zarabiać na niej.

Jakie są zastosowania GPL?

Powszechna licencja publiczna gnu GPL jest powszechnie używana do tworzenia oprogramowania open-source, które jest dostępne dla wszystkich i może być modyfikowane przez każdego. Pomaga chronić wolność oprogramowania, zapobiegając przekształcaniu wolnych programów w oprogramowanie zamknięte i płatne, dzięki czemu każdy może korzystać z nich za darmo w dowolnym celu.

GPL stwarza środowisko, w którym programiści mogą współpracować i dzielić się swoim kodem, a w efekcie — wspólnie tworzyć lepsze oprogramowanie. Dzięki temu, że wiele osób może przeglądać i modyfikować kod, błędy są szybciej wykrywane i naprawiane. Gdy program jest wydany na licencji GPL, trudniej jest zamknąć do niego dostęp, ponieważ wszystkie modyfikacje muszą również być udostępnione na tej samej licencji.

Jak działa GPL w praktyce?

Licencja GNU GPL — co to oznacza w praktyce? Czy licencja GPL umożliwia udostępnianie plików? Jeśli korzystasz z programu na licencji GPL, masz prawo:

• używać programu na dowolnym komputerze;
• kopiować program i udostępniać go innym;
• modyfikować program i używać jego zmodyfikowanej wersji;
• rozpowszechniać zmodyfikowaną wersję programu na licencji GPL;
• jeśli natomiast chcesz połączyć program na licencji GPL z innym programem, musisz udostępnić cały wynikowy program na licencji GPL. To tzw. „zakażenie” lub „wirusowe rozprzestrzenianie się” GPL.

A czego nie można robić? Licencja GPL nie zezwala na następujące działania:

• nie możesz udostępniać oprogramowania na licencji GPL na warunkach, które ograniczają wolności gwarantowane przez tę licencję. Oznacza to, że nie możesz np. dodać własnych ograniczeń dotyczących modyfikacji czy rozpowszechniania;
• nie możesz łączyć kodu na licencji GPL z kodem na innych licencjach w sposób, który ogranicza wolności gwarantowane przez GPL;
• nie możesz udzielać licencji na patent, który narusza prawa użytkowników programu.

Celem tych ograniczeń jest zapewnienie, że oprogramowanie na licencji GPL pozostanie wolne i dostępne dla wszystkich.

Przykłady oprogramowania na licencji GPL

Oto kilka przykładów dobrze znanych programów, które są dostępne na tej licencji:

• Linux — najpopularniejszy system operacyjny o otwartym kodzie źródłowym, dostępny w wielu dystrybucjach, takich jak Ubuntu, Fedora, Debian;
• Android — mobilny system operacyjny oparty na jądrze Linux, używany w większości smartfonów i tabletów na świecie;
• LibreOffice — zestaw biurowy z edytorem tekstu, arkuszem kalkulacyjnym, prezentacjami i innymi narzędziami, będący alternatywą dla Microsoft Office;
• GIMP — zaawansowany program do obróbki grafiki rastrowej, alternatywa dla Adobe Photoshop;
• Blender: – zaawansowany program do tworzenia grafiki 3D, animacji i filmów;
• GCC (GNU Compiler Collection) – zestaw kompilatorów dla wielu języków programowania, takich jak C, C++, Java. Jest podstawowym narzędziem dla wielu programistów.

Dzięki licencji GNU GPL możemy korzystać z wielu wartościowych narzędzi i aplikacji, które są stale ulepszane zarówno przez ich twórców, jak i samą społeczność.

Autor wpisu: Henryk Tur

Semcore