Venture capital – co to jest i jak działa?

Trudno znaleźć startup, który osiągnął sukces na międzynarodowym rynku i jednocześnie nie ma w swojej strukturze udziałowej choćby jednego funduszu venture capital. O tym, jak działa ta forma finansowania przeczytasz w poniższym wpisie.

Co to jest venture capital?

Venture capital to forma średnio- i długoterminowego finansowania firm – najczęściej innowacyjnych startupów – o dużym potencjale wzrostu. Inwestorem w takim przypadku nie jest tradycyjna instytucja finansowa, na przykład bank, a prywatny fundusz.

Inwestycje VC obarczone są – z perspektywy inwestora – sporym ryzykiem, ale jednocześnie obiecują duże zyski, wynikające ze wzrostu wartości udziałów przedsiębiorstwa wraz z jego rozwojem. 

Dla większości startupów venture capital jest jedną z niewielu dostępnych form finansowania; banki niechętnie inwestują w takie przedsięwzięcia, trudno też, aby raczkująca dopiero firma mogła wyemitować akcje na giełdzie. Prywatni inwestorzy są o wiele bardziej skłonni podjąć ryzyko, jakie ciągnie za sobą inwestycja w firmę na wczesnym etapie rozwoju, oczywiście w zamian za udziały własnościowe. Aby zwiększyć szanse startupu na sukces, fundusze VC zazwyczaj dostarczają też – obok kapitału potrzebnego do dalszego rozwoju – wsparcie menedżerskie oraz biznesowe know-how.

Jak działają fundusze VC?

Fundusze venture capital wchodzą ze swoim kapitałem do firm na różnych etapach rozwoju. Czasem jeszcze na etapie prac nad koncepcją produktu lub jego prototypem (inwestycja pre-seed lub seed), czasem – już po wprowadzeniu produktu na rynek. Im wcześniej inwestor udzieli wsparcia, tym inwestycja jest dla niego bardziej ryzykowna.

Typowy przebieg współpracy startupu z funduszem VC wygląda tak:

• startup przedstawia swój pomysł inwestorowi (prezentacja inwestorska) – najczęściej z własnej inicjatywy, choć czasem fundusze same zwracają się do obiecujących przedsiębiorców;
• fundusz analizuje potencjał firmy (tzw. analiza due dilligence) – ocenia jej produkt, zespół i strukturę organizacji, sytuację finansową, prawną oraz otoczenie rynkowe;
• jeśli startup zostanie oceniony pozytywnie – fundusz może podjąć decyzję o wejściu z kapitałem do firmy, w zamian za udziały własnościowe oraz wpływ na podejmowane przez firmę decyzje (miejsce w radzie nadzorczej);
• wraz z rozwojem przedsiębiorstwa fundusz może dokładać kolejne środki (mowa wtedy o rundach finansowania), w zamian za większe udziały;
• przez cały okres inwestycji fundusz dostarcza startupowi swojego wsparcia – może pomagać w nawiązywaniu strategicznych partnerstw, budowaniu zespołu czy nawet w zdobywaniu kolejnych środków (z innych funduszy lub tradycyjnych źródeł finansowania);
• inwestycja zazwyczaj kończy się sprzedażą udziałów własnościowych w firmie innemu przedsiębiorstwu, ewentualnie na giełdzie (po wprowadzeniu firmy na parkiet) – ostatecznie celem funduszu jest przecież to, aby na całej inwestycji zarobić.

Dlaczego współpraca z funduszami VC opłaca się rosnącym przedsiębiorstwom?

Tak jak wspomnieliśmy, wiele raczkujących firm z ryzykownymi pomysłami na swoją działalność po prostu nie ma dostępu do innych form finansowania niż inwestycja ze strony prywatnego funduszu. Ale sama dostępność to nie jedyna zaleta venture capital:

• fundusze inwestycyjne nie wymagają dodatkowego zabezpieczenia kapitałowego – jego rolę pełnią udziały w firmie;
• sama inwestycja nie obniża zdolności kredytowej – wręcz przeciwnie; obecność dużego inwestora w strukturze udziałowej może otworzyć drzwi do innych źródeł finansowania, na przykład przez banki czy tradycyjne fundusze inwestycyjne;
• wraz z kapitałem firma otrzymuje know-how oraz kontakty biznesowe inwestora;
• inwestor może również pełnić rolę partnera w negocjacjach z kontrahentami oraz innymi inwestorami, zwiększając wiarygodność firmy;
• fundusz partycypuje nie tylko w zyskach firmy, ale i w ryzyku – więc będzie aktywnie działał na rzecz rozwoju firmy.

W jakie firmy najczęściej inwestują fundusze venture capital?

Chyba każdy, kto słyszy o startupach, myśli przede wszystkim o innowacyjnych firmach z branży IT. I rzeczywiście, w orbicie zainteresowania funduszy venture capital znajdują się głównie firmy, których innowacyjność sama w sobie stanowi o przewadze konkurencyjnej produktu/usługi – ale można to powiedzieć nie tylko o nowatorskich aplikacjach, ale też o firmach z sektora fintech, medycznego i biotechnologicznego, startupach rozwijających technologie na rzecz ochrony środowiska czy rozwiązania IOT.

Ważne, aby oprócz innowacyjnego produktu, firma działała na rynku wzrostowym oraz miała za sobą zaangażowany, utalentowany zespół, wspierany przez doświadczonych specjalistów w swojej branży. Szanse na pozytywną ocenę startupu przez fundusz zwiększa też przemyślany model biznesowy – najlepiej taki, który już został zweryfikowany przez rynek, na przykład w ramach innego startupu. Koniec końców inwestorzy VC szukają tych firm, które mają największe szanse odnieść sukces w swojej niszy.

Jeśli zainteresował CIę ten wpis, zachęcamy również do lektury naszego bloga poświęconego digital marketingowi, SEO… i nie tylko.

Semcore