WCAG – co to jest? Czym są standardy WCAG?

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że jedna na sześć osób na świecie doświadcza jakiejś formy niepełnosprawności. Dla wielu z nich oznacza to trudności z funkcjonowaniem nie tylko w świecie fizycznym, ale też tym cyfrowym. Z poniższego tekstu dowiesz się, czym są standardy WCAG i w jaki sposób pomagają one uczynić internet miejscem dostępnym dla każdego.

WCAG – co to?

WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) to zbiór wytycznych i zaleceń dotyczących projektowania stron internetowych oraz tworzenia treści cyfrowych zgodnie z zasadą dostępności. To znaczy w taki sposób, aby swobodnie mógł z nich korzystać każdy użytkownik internetu, niezależnie od swoich zdolności fizycznych i poznawczych.

Wytyczne WCAG zostały opracowane z inicjatywy W3C – organizacji stojącej m.in. za standardami języków HTML i CSS czy protokołu HTTP. Jej zasady są generalnie uznawane za międzynarodowy standard, do którego odwołują się państwowe instytucje i prawodawcy (w tym UE, o której jeszcze wspomnimy). Najnowszą i obowiązującą obecnie wersją wytycznych jest WCAG 2.2 – w większości punktów pokrywa się jednak z poprzedniczkami i przetłumaczoną w pełni na polski wersją 2.1.

4 główne standardy WCAG

WCAG opiera się na czterech zasadach: postrzegalności, funkcjonalności, zrozumiałości oraz solidności (kompatybilności). Obejmują one wszystkie elementy witryn oraz aplikacji – i front-endowego „szkieletu”, i publikowanych na stronie treści. W ten sposób zmuszają do tego, aby o dostępności myślał każdy, kto angażuje się w projekt: developer, projektant UX, specjalista SEO oraz copywriter.

Postrzegalność

Dotyczy tego, aby cała strona była zrozumiała i dostępna dla użytkownika – niezależnie od tego, przy pomocy jakich zmysłów będzie z niej korzystać. Standard ten obejmuje wskazówki, jak ułatwić funkcjonowanie w sieci osobom niewidomym, niedowidzącym czy niesłyszącym. Chodzi m.in. o dostosowanie strony do czytników tekstu (np. przy pomocy opisów alternatywnych), tworzenie audiodeskrypcji dla filmów oraz transkrypcji tekstowych materiałów audio, jak również zachowanie czytelności strony czy odpowiednie użycie kolorów.

Funkcjonalność

Obejmuje wytyczne co do tworzenia funkcji strony w taki sposób, aby można było ich używać przy pomocy różnych narzędzi (np. samej klawiatury), a sama nawigacja po stronie była jak najprostsza. Chodzi więc na przykład o wsparcie dla skrótów klawiszowych, możliwość włączania/wyłączania ruchomych elementów, ale także logiczną strukturę tytułów i nagłówków, jasne i klarowne linki czy obecność dodatkowych opcji nawigacji (np. breadcrumbs).  

Zrozumiałość

Dotyczy tego, czy funkcje strony oraz zasady ich działania są jasne, intuicyjne, a w razie konieczności – klarownie wyjaśnione, tak, aby każdy mógł z nich w pełni korzystać. Do tego wliczamy m.in. stosowanie prostego, zrozumiałego dla wszystkich języka, konsekwencję w designie strony czy tworzenie intuicyjnych, dobrze opisanych formularzy.

Solidność (kompatybilność)

Odnosi się do tego, czy strona lub aplikacja działa prawidłowo niezależnie od urządzenia, przeglądarki, z której korzysta użytkownik czy narzędzi asystujących (czytników ekranu, kontrolerów). Tutaj najważniejsza jest jakość kodu, który powinien być zgodny z najnowszymi technologiami i, oczywiście, pozbawiony błędów.

Szczegółowe wytyczne WCAG 2.1 – po polsku – znajdziesz na oficjalnej stronie W3C, pod adresem: w3.org/Translations/WCAG21-pl/.

Kto musi, a kto powinien przestrzegać standardów WCAG?

W idealnym świecie wytyczne WCAG wdrożyłaby każda firma i instytucja – faktem jest jednak to, że pod koniec 2024 roku prawie 96% wszystkich stron… tych standardów nie spełniało. 

To jednak powinno się zmienić wraz z wejściem w życie unijnej dyrektywy European Accessibility Act. Obowiązuje ona już od kilku lat, ale dopiero w czerwcu 2025 r. wejdzie w życie obowiązek wdrożenia standardów WCAG 2.2 na stronach i w aplikacjach:

• e-sklepów;
• firm z branży transportowej;
• wszystkich instytucji finansowych;
• dostawców usług telekomunikacyjnych;
• platform streamingowych.

Obowiązek ten dotyczy już od pewnego czasu instytucji sektora publicznego: stron samorządowych, rządowych i urzędowych, szkół publicznych i uczelni wyższych, sądów oraz policji czy państwowych instytucji kulturalnych.

Semcore