Abandonware – co to jest?
Na skróty
Abandonware to termin określający oprogramowanie, które zostało porzucone przez jego twórców lub właścicieli praw autorskich i nie jest już aktywnie wspierane ani sprzedawane. Dlaczego warto wiedzieć na ten temat trochę więcej?
Źródło: https://unsplash.com/photos/person-using-macbook-pro-on-brown-wooden-table-YVqy4V2REqI
Abandonware — co to takiego?
Określenie abandonware dotyczy najczęściej starych gier komputerowych, aplikacji czy systemów operacyjnych. Mimo swojej przestarzałej natury wciąż wiele z tych aplikacji wzbudza zainteresowanie użytkowników, kolekcjonerów czy entuzjastów technologii.
Oprogramowanie abandonware często trafia do tej kategorii z powodu braku aktualizacji, zakończenia wsparcia technicznego lub wycofania produktu z rynku. W niektórych przypadkach trudno ustalić, kto jest właścicielem praw autorskich, co dodatkowo komplikuje sprawę.
Licencja abandonware – co warto wiedzieć?
Pojęcie licencja abandonware jest kontrowersyjne, ponieważ oficjalnie, zgodnie z literą prawa, nie istnieje. Oprogramowanie uznane za abandonware wciąż jest chronione prawem autorskim, chyba że właściciel praw zdecyduje inaczej, np. udostępni je jako freeware lub otwarte oprogramowanie.
W praktyce oznacza to, że korzystanie z abandonware bez zgody właściciela praw autorskich może naruszać przepisy prawa, nawet jeżeli produkt nie jest już sprzedawany ani wspierany.
Najczęstsze sytuacje dotyczące licencji abandonware to:
- Nieznany status prawny: W wielu przypadkach trudno określić, kto obecnie ma prawa autorskie do danego oprogramowania.
- Porzucenie wsparcia: Twórcy nie aktualizują ani nie wspierają produktu, przez co jest on prawie bezużyteczny w nowoczesnym środowisku.
- Brak dostępności: Oprogramowanie nie jest dostępne do zakupu na oficjalnych platformach.
Przykłady abandonware
- Gry komputerowe: Klasyczne tytuły, takie jak “Doom” (pierwsza edycja) czy “Myst”, często trafiają do kategorii abandonware, jeśli wydawca przestał je sprzedawać.
- Systemy operacyjne: Starsze wersje systemów, takie jak MS-DOS czy Windows 3.1, mogą być traktowane jako abandonware, gdy nie są już wspierane przez producenta.
- Oprogramowanie biurowe: Aplikacje, takie jak stare wersje CorelDRAW lub Lotus 1-2-3, tracą wsparcie i zostają zastąpione przez nowoczesne odpowiedniki.
Czy korzystanie z abandonware jest legalne?
Kwestia legalności abandonware jest skomplikowana. Mimo porzucenia przez twórcę, oprogramowanie wciąż podlega ochronie prawa autorskiego.
W większości krajów ochrona praw autorskich trwa przez dziesięciolecia po publikacji, co oznacza, że nawet stare programy mogą być objęte tymi przepisami.
Legalne korzystanie z abandonware jest możliwe tylko wtedy, gdy twórca oficjalnie udostępnił je jako darmowe, czyli dał zgodę na użytkowanie i wykorzystywanie.
W praktyce wiele osób pobiera i używa abandonware z nieoficjalnych źródeł, co może być uznane za nielegalne, choć rzadko jest ścigane ze względu na znikomą szkodliwość czynu.
Zalety i wady korzystania z abandonware
Zdecydowanie eksplorowanie świata abandonware pozwala na odkrycie dawnych technologii, gier czy aplikacji, które już nie są oficjalnie dostępne. Dla wielu osób abandonware ma znaczenie historyczne i sentymentalne, ale też edukacyjne. Bywa, że takie aplikacje są używane do nauki programowania lub analizy dawnych rozwiązań technologicznych.
Trzeba jednak mieć świadomość, że używanie abandonware może naruszać przepisy prawa autorskiego. Porzucone oprogramowanie nie otrzymuje aktualizacji, co może powodować problemy z kompatybilnością czy bezpieczeństwem. Samo pozyskiwanie abandonware także wiąże się z pewnym ryzykiem: pobieranie aplikacji z nieoficjalnych witryn może narazić użytkownika na malware lub inne zagrożenia.
Jak bezpiecznie korzystać z abandonware?
- Sprawdzenie statusu prawnego: Upewnij się, że oprogramowanie zostało oficjalnie udostępnione jako darmowe.
- Korzystanie z zaufanych źródeł: Wybieraj platformy, które legalnie hostują stare oprogramowanie.
- Użycie emulatorów: Dla starszych gier i systemów operacyjnych możesz skorzystać z emulatorów, aby uruchomić je na swoim urządzeniu, mimo że jest ono o wiele bardziej zaawansowane technicznie.
Abandonware to fascynująca kategoria oprogramowania, która pozwala na odkrywanie dawnych technologii i wspomnień z przeszłości. Jednak korzystanie z tego typu programów wiąże się z pewnymi ryzykami prawnymi i technicznymi.
Autor wpisu: Katarzyna Olechniewicz
