Co to jest Corporate Governance?
Na skróty
Corporate Governance to system reguł ekonomicznych i prawnych, zarówno formalnych jak i nieformalnych, ukierunkowanych na regulowanie stosunków pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Ten zbiór zaleceń i wytycznych powinien chronić prawa interesariuszy, czyli podmiotów będących pod wpływem działalności korporacji, czy mogących na nią wpływać. To szerokie pojęcie można rozpatrywać w różnych aspektach.
Corporate governance, czyli ład korporacyjny
Corporate Governance, czyli inaczej ład korporacyjny lub nadzór właścicielski, to zestaw różnych praktyk i reguł, które mają spore znaczenie dla interesariuszy firmy.
Ład korporacyjny to inaczej władztwo korporacyjne, kolektywne władanie, czy nadzór właścicielski. Rozumiany jest przede wszystkim jako:
- zasady i normy skupiające się na działaniu przedsiębiorstwa;
- zbiór wzorców etycznych i zawodowych w organizacjach sektora prywatnego, publicznego, spółkach publicznych;
- w odniesieniu do konkretnej organizacji (głównie spółki) to zindywidualizowane zasady nadzoru, zarządzania i relacji między fundatorami.
Definicje tego pojęcia mogą odnosić się do procesów ukierunkowywania, regulowania i rozliczania organizacji. To także system wskazujący na zwyczaje wspomagające dobre kierowanie przedsiębiorstwem, także w kontekście konfliktu między interesami inwestorów a menedżerów. Konflikty, jakie mogą powstać poprzez zróżnicowane potrzeby interesariuszy powinny być łagodzone przez nadzór właścicielski. Jego rolą jest też zapobieganie tym niezgodnościom. W kodeksach dobrych praktyk, gdzie znajdują swoje odzwierciedlenie rekomendacje corporate governance, znajdują się postanowienia podnoszące jakość komunikacji, wzmacniające transparentność funkcjonowania i pomagające w maksymalizacji zysku.
Przeczytaj także: Pozycjonowanie
Ład korporacyjny w modelach zagranicznych
Podstawowym postulatem towarzyszącym zmianom w amerykańskim modelu nadzoru korporacyjnego była ochrona akcjonariuszy indywidualnych, instytucjonalnych a także interesów społecznych. Założenia to:
- zapewnienie akcjonariuszom maksymalizacji celów, którymi są zyski, wzrost wartości akcji;
- akcjonariusze wybierają zarządzającą Radę Dyrektorów, jest ich najczęściej trzynastu, znajdują się tam dyrektorzy wewnętrzni i zewnętrzni, skupieni w kilku komitetach, z których najważniejszy to komitet audytu,
- bieżący zarząd nad korporacją sprawuje dyrektor generalny wybierany przez Radę Dyrektorów,
- dyrektor generalny ma dwa ważne obowiązki względem akcjonariuszy: lojalności i należytej staranności,
- przy założeniu, że podstawowym interesariuszem w korporacji są akcjonariusze, amerykański model nadzoru korporacyjnego kładzie nacisk na relacje pomiędzy radą dyrektorów a akcjonariuszami.
Przedstawiony model – występujący także pod nazwą modelu liberalnego – jest podobny do tego, który stosuje się w Wielkiej Brytanii. Jako słabą stronę powyższych założeń dostrzega się nastawienie na zysk i marginalizacja pracowników, społeczeństwa, państwa.
Ocenianie realizacji standardów corporate governance
Ocena nadzoru właścicielskiego (corporate governance rating), określana po prostu jako rating, jest oceną spółek w zakresie przestrzegania ładu korporacyjnego. Realizacja tych standardów może być weryfikowana pod kątem aspektów takich jak:
- przejrzystość finansowa,
- klarowność struktur własności,
- relacje z fundatorami,
- struktura i sposób pracy,
- zgodność interesów menedżerów i akcjonariuszy.
Dostrzega się pozytywną korelację wysokiej oceny z wynikami finansowymi oraz polityką dywidendową. Ratingi są szczególnie istotne dla firm zarządzających aktywami, takich jak fundusze inwestycyjne i emerytalne.
Zasady i normy
Rekomendacje corporate governance skupiają się na tym, by wspomóc utrzymanie konsensusu wśród różnych grup interesów. Są one umieszczone w Kodeksach Dobrych Praktyk – to spisane zasady postępowania, odnoszące się do spełniania norm etycznych i zawodowych, na których przestrzeganie dobrowolnie zgodzili się członkowie danej branży. Nie są narzucane przez przepisy, a ustanawiają je zrzeszenia przedsiębiorców lub oni sami. Ważne są w nich różnorodne potrzeby oraz oczekiwania interesariuszy i wzięcie ich pod uwagę w całej strategii rozwoju podmiotu gospodarczego. Transparentnie określone zasady pozwalają unikać konfliktów interesów. Wytyczne te pomagają kształtować pozytywne praktyki i dobre relacje z otoczeniem przedsiębiorstwa. Zawarte w Kodeksach Dobrych Praktyk zapisy określają kierunek działań, który umożliwia uzyskanie konsensusu pomiędzy celem samego przedsiębiorstwa a jednostkami działającymi w jego obszarze. Zweryfikowanie przestrzegania zasad należy do organów wewnętrznych organizacji, która je ustanowiła.
