Czym jest e-commerce?
Na skróty
Wartość rynku e-commerce wyceniana jest na 125 miliardów złotych w Polsce i przeszło 6,5 biliona dolarów na świecie. Z roku na rok zwiększa się częstotliwość dokonywania zakupów online, co zmusiło wielu przedsiębiorców do przeobrażenia biznesów i przeniesienia ich do sieci. Przejdź do wpisu niżej i dowiedz się czym jest e-commerce.
Definicja e-commerce – co to jest?
E-commerce (handel elektroniczny lub e-handel) to kupowanie lub sprzedawanie produktów oraz usług za pośrednictwem internetu. E-commerce obejmuje wszelkie transakcje handlowe realizowane online, w tym wymianę dóbr, płatności elektroniczne, a także działania marketingowe, logistyczne i obsługę klienta związane z handlem internetowym.
E-commerce może przybierać różne formy, w tym: sprzedaż B2C (business-to-consumer), B2B (business-to-business), C2C (consumer-to-consumer) oraz inne, umożliwiając zarówno konsumentom, jak i firmom zawieranie transakcji bez konieczności fizycznej obecności obu stron.
Terminu e-commerce zaczęto używać powszechnie dopiero z końcem XX wieku, gdy przedsiębiorstwo IBM rozpoczęło jego popularyzację.
Formy i typy e-commerce
E-commerce to dynamicznie rozwijający się segment rynku, który obejmuje różnorodne formy i typy działalności gospodarczej realizowanej online. Poniżej przedstawiamy kluczowe kategorie i typologie e-commerce, które odzwierciedlają jego zróżnicowaną strukturę.
B2B (Business-to-Business) – model, w którym transakcje odbywają się między przedsiębiorstwami. Dzięki temu modelowi możliwe jest budowanie sieci dostawców i odbiorców. Przykłady to platformy hurtowe, systemy zamówień surowców czy usługi SaaS (Software as a Service).
B2C (Business-to-Consumer) – to handel elektroniczny pomiędzy przedsiębiorstwem a konsumentami.
B2G (Business-to-Government) – transakcje między przedsiębiorstwami a jednostkami administracji publicznej. B2G obejmuje dostawy sprzętu, oprogramowania czy świadczenie usług konsultingowych dla rządów i samorządów.
B2A (Business-to-Administration) – podtyp B2G, odnoszący się do świadczenia usług i sprzedaży produktów podmiotom publicznym, w tym szkołom, szpitalom czy urzędom.
C2B (Consumer-to-Business) – handel elektroniczny zachodzący pomiędzy konsumentami a przedsiębiorstwami. W modelu C2B konsumenci oferują swoje usługi, produkty lub dane firmom.
C2C (Consumer-to-Consumer) – handel odbywający się pomiędzy konsumentami, realizowany na platformach umożliwiających sprzedaż i wymianę towarów, takich jak OLX, eBay czy Vinted.
C2A (Consumer-to-Administration) – model, w którym konsumenci realizują płatności lub interakcje z jednostkami administracji publicznej, np. płacenie podatków czy składanie wniosków online.
G2C (Government-to-Consumer) – relacja między jednostkami rządowymi a obywatelami, obejmująca udostępnianie usług publicznych online, np. e-podatki, rejestracja pojazdów czy programy socjalne.
C2G (Consumer-to-Government) – model, w którym obywatele inicjują interakcje z rządem.
Źródło: 6krokow.pl
Zalety i korzyści e-handlu
E-handel przynosi szereg korzyści zarówno przedsiębiorcom, jak i konsumentom, czyniąc go jednym z najszybciej rozwijających się obszarów gospodarki.
Dla firm handel elektroniczny stanowi wyjątkową szansę na dotarcie do globalnego rynku, eliminując bariery geograficzne i umożliwiając sprzedaż produktów oraz usług na całym świecie bez potrzeby posiadania fizycznych oddziałów. Dzięki niższym kosztom operacyjnym, takim jak brak wydatków na wynajem lokali czy zatrudnianie dużej liczby pracowników, przedsiębiorstwa mogą efektywniej zarządzać budżetem, inwestując w rozwój technologiczny i marketing cyfrowy.
Dodatkowym atutem jest wysoka skalowalność działalności – przedsiębiorcy mogą szybko rozszerzać swoją ofertę i dostosowywać ją do zmieniających się potrzeb rynku, co w tradycyjnych modelach biznesowych bywa trudne i kosztowne.
E-handel zapewnia także dostęp do zaawansowanych narzędzi analitycznych, które umożliwiają zbieranie szczegółowych danych o klientach i ich zachowaniach zakupowych. Pozwala to na personalizację oferty, precyzyjne targetowanie reklam oraz budowanie długotrwałych relacji z konsumentami.
Zalety handlu za pośrednictwem internetu dla sprzedawców to:
-
obniżenie kosztów;
-
zasięg krajowy i globalny;
-
dostępność 24h/7;
-
ominięcie łańcucha pośredników;
-
łatwość obsługi;
-
personalizacja i segmentacja potencjalnych klientów;
-
szybkość wprowadzania produktu na rynek.
Dla klientów e-handel to przede wszystkim wygoda. Możliwość dokonywania zakupów o dowolnej porze, z dowolnego miejsca eliminuje ograniczenia czasowe i lokalizacyjne typowe dla tradycyjnych sklepów.
Systemy opinii i ocen ułatwia porównywanie konkurencyjnych ofert. Dzięki temu podejmowanie decyzji zakupowych jest łatwiejsze, a zaawansowane metody płatności, takie jak e-portfele czy płatności mobilne, dodatkowo zwiększają bezpieczeństwo i komfort transakcji handlowych.
Do zalet e-handlu po stronie klienta należy zaliczyć:
-
wygodę;
-
nieskończenie duży wybór produktów;
-
możliwość dokonywania zakupów online o każdej porze dnia i nocy;
-
możliwość porównywania konkurencyjnych ofert;
-
możliwość wyszukiwania towarów według własnego kryterium;
-
niższe ceny w odróżnieniu od tych, które oferują tradycyjne sklepy detaliczne;
-
dostęp do opinii innych użytkowników internetu;
-
łatwy zwrot oraz wymiany produktów na nowe.
E-handel wspiera także dynamiczny rozwój technologii, takich jak sztuczna inteligencja, która umożliwia automatyzację procesów obsługi klienta, na przykład poprzez chatboty czy rekomendacje produktowe. W rezultacie zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenci zyskują dostęp do nowoczesnych rozwiązań, które poprawiają efektywność zakupów i zarządzania biznesem.
E-commerce w Polsce – modele biznesowe w polskim e-handlu
Polski e-handel, podobnie jak na całym świecie, rozwija się w różnych kierunkach, a przedsiębiorcy często sięgają po różnorodne modele biznesowe, które odpowiadają na specyficzne potrzeby rynku. Oto kilka najpopularniejszych modeli w polskim e-handlu.
Aukcje internetowe – jeden z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych modeli e-handlu. Polegają na sprzedaży produktów lub usług, w których cena jest ustalana na podstawie licytacji. W Polsce najpopularniejszą platformą aukcyjną jest Allegro, które pozwala na sprzedaż zarówno nowych, jak i używanych przedmiotów. Aukcje internetowe umożliwiają konsumentom zakup produktów po atrakcyjnych cenach, często z dodatkową możliwością negocjacji.
Kluby zakupowe – to model, w którym użytkownicy, zapisując się do zamkniętej grupy, mają dostęp do ekskluzywnych ofert. Zwykle wiąże się to z członkostwem, a same oferty są często limitowane czasowo lub ilościowo. Przykładem w Polsce jest showroom.pl czy Vipon. Kluby zakupowe charakteryzują się tym, że oferują klientom produkty online w atrakcyjnych cenach, ale dostępne tylko dla zarejestrowanych użytkowników. To model, który promuje poczucie przynależności i ekskluzywności.
Marketplace – platformy, które umożliwiają wielu sprzedawcom oferowanie swoich produktów lub usług w jednym miejscu. Przykładem są serwisy ogłoszeniowe Allegro czy OLX, które łączą oferty różnych firm i osób prywatnych. Marketplace oferują szeroki wybór produktów i konkurencyjne ceny, a ich popularność wynika z łatwości dokonania zakupu i dużej liczby sprzedawców, co zwiększa szanse na znalezienie poszukiwanych towarów.
Porównywarki cenowe – to platformy, które pomagają użytkownikom w porównaniu cen produktów dostępnych w różnych sklepach internetowych. Dzięki nim konsument może szybko sprawdzić, która oferta jest najbardziej opłacalna. W Polsce popularnymi porównywarkami cenowymi są Ceneo, Skąpiec czy Nokaut.
Multistore – model e-commerce, który pozwala na zarządzanie kilkoma sklepami internetowymi z jednej platformy. Jest to rozwiązanie idealne dla firm, które chcą oferować zróżnicowany asortyment w wielu niszach rynkowych. Dzięki multistore przedsiębiorcy mogą zarządzać wieloma sklepami online w sposób scentralizowany, co znacznie ułatwia logistykę i marketing.
Proces zakupowy w e-commerce
Proces zakupowy w e-commerce składa się z wielu działań, przez które przechodzi konsument, zanim dokona zakupu online.
Istnieje wiele etapów, które zaczynają się od momentu rozpoznania potrzeby, aż po ocenę posprzedażową. Jednym z kluczowych elementów tego procesu jest ZMOT (ang. Zero Moment of Truth), który odnosi się do momentu, w którym konsument po raz pierwszy styka się z produktem lub marką w internecie i podejmie pierwsze kroki w kierunku zakupu.
Źródło: thinkwithgoogle.com
Świadomość potrzeby – pierwszym krokiem w procesie zakupowym jest rozpoznanie potrzeby. Świadomość potrzeby jest kluczowym momentem, który inicjuje dalsze kroki w procesie zakupowym.
Poszukiwanie informacji – po rozpoznaniu potrzeby, konsument przechodzi do etapu poszukiwania informacji, który jest ściśle związany z ZMOT.
Ocena alternatyw – na tym etapie konsument porównuje różne dostępne opcje, analizując ich cechy, ceny oraz opinie innych użytkowników – odwiedza różne sklepy internetowe, korzysta z porównywarek cenowych i analizuje dostępne opcje.
Decyzja o zakupie – po dokładnej analizie alternatyw, konsument podejmuje decyzję o wyborze produktu i sklepu. W tym momencie użytkownik przystępuje do procesu zakupu, dodając produkt do koszyka. Na tym etapie ważną rolę odgrywają takie czynniki jak: łatwość nawigacji na stronie, bezpieczeństwo płatności, różnorodność metod płatności (np. karty kredytowe, przelewy, e-portfele) oraz oferowane promocje czy rabaty.
Realizacja zakupu – po podjęciu decyzji o zakupie, konsument przechodzi do finalizacji transakcji. W e-commerce jest to etap, w którym klient dokonuje płatności, wybiera metodę dostawy i potwierdza zamówienie.
Dostawa – po zakończeniu procesu zakupu, następuje oczekiwanie na dostawę zamówionego towaru. Dostawa jest jednym z kluczowych elementów, który wpływa na doświadczenia zakupowe w e-commerce. Szybkość dostawy, transparentność procesu (np. możliwość śledzenia paczki) oraz zgodność zamówionego produktu z opisem na stronie sklepu mają duże znaczenie w kontekście budowania długotrwałych relacji.
Weryfikacja – po otrzymaniu zamówionego produktu, konsument dokonuje weryfikacji i sprawdza, czy towar jest zgodny z opisem, spełnia jego oczekiwania, a także czy nie jest uszkodzony. W przypadku jakichkolwiek niezgodności lub wad produktu, klient musi mieć możliwość szybkiego skontaktowania się ze sklepem w celu rozwiązania problemu.
Posprzedaż – ostatnim etapem procesu zakupowego jest posprzedaż. Obejmuje ona działania, które mają na celu utrzymanie pozytywnej relacji z klientem po dokonaniu zakupu. Może to obejmować follow-upy (np. zapytanie o satysfakcję z zakupu), programy lojalnościowe, oferty zniżkowe na przyszłe zakupy, a także zachęcanie do pozostawienia opinii na temat produktu i sklepu.
Rozpoczęcie działalności handlowej – jak założyć biznes online?
Handel elektroniczny różni się nieco od handlu tradycyjnego. Przede wszystkim biznes online wymaga nieco innego podejścia do marketingu. Dodatkowo, w internecie jest znacznie większa konkurencja, a klientów możesz pozyskiwać niemal z całej Polski, a także i zagranicy. Jak zacząć sprzedawać online?
Krok 1 – liczy się pomysł!
E-commerce jest dla każdego, choć nie wszyscy osiągną sukces w tej branży. Dlaczego? Tak jak w przypadku każdego biznesu: liczy się pomysł! Pomyśl, co chcesz sprzedawać i dlaczego. Osoby, które prowadzą sklep lokalny lub sieć przedsiębiorstw, mają nieco łatwiej, ponieważ posiadają doświadczenie i wiedzą co dokładnie chcą oferować klientom online.
Krok 2 – działalność gospodarcza
Jeżeli nie prowadzisz firmy e-commerce, a chcesz zacząć biznes, musisz założyć działalność gospodarczą. To warunek konieczny, aby działać zgodnie z prawem. Wydaje Ci się, że to skomplikowane? Nie zniechęcaj się. Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej wcale nie jest takie trudne.
Krok 3 – wybór platformy e-commerce
To bardzo ważna część, której należy poświęcić sporo uwagi. Zanim zaczniesz sprzedawać, musisz znaleźć „miejsce”, w jakim będziesz działać. Prawdopodobnie najlepszym rozwiązaniem jest założenie sklepu internetowego, ale możesz także spróbować swoich sił na Allegro lub eBay. Jeszcze lepiej będzie, jeśli zaczniesz docierać do klientów zarówno przez pośredników (portale aukcyjne) oraz prywatny sklep online!
Krok 4 – kwestie logistyczne
Zanim towar trafi do klienta, będzie transportowany. Musisz zastanowić się, jak będzie wyglądać Twój łańcuch logistyczny. W przypadku branży e-commerce niezwykle popularnym rozwiązaniem jest korzystanie z modelu dropshippingu. W takim przypadku klient kupuje produkt w Twoim sklepie, a Ty zlecasz hurtownikowi (ewentualnie dystrybutorowi, lub producentowi) transport konkretnego dobra z miejsca nadania, prosto pod adres odbiorcy. Nie magazynujesz produktów. Jeżeli nie chcesz działać na zasadzie dropshippingu, prawdopodobnie będziesz potrzebować magazynu. Poszukaj hurtowników, dystrybutorów oraz producentów asortymentu.
Krok 5 – promocja biznesu online
Bez marketingu online Twoja firma nie zyska rozpoznawalności oraz klientów. Zastanów się, w jaki sposób chcesz dotrzeć do odbiorców. Popularne rozwiązania z kategorii marketingu online to przede wszystkim: pozycjonowanie, reklamy w wyszukiwarkach (Google Ads) oraz prowadzenie mediów społecznościowych (Facebook, Instagram, LinkedIn). Wykorzystaj dowolne kanały, aby budować zasięgi. Jeżeli nie masz wiedzy, skorzystaj z pomocy doświadczonych agencji.
Przykłady platform handlu elektronicznego
Do założenia własnego e-commerce wcale nie potrzebujesz wiedzy programistycznej. Co więcej, wiele oprogramowań znajdziesz w internecie zupełnie za darmo. Najpopularniejszymi platformami do prowadzenia e-biznesu w Polsce są:
-
Shopify
-
WooCommerce
-
Magento
-
Wix
-
Shoper
-
AtomStore
-
IdoSell
-
Sky-Shop
-
ShopGold
-
RedCart
-
SOTE
-
OsCommerce
-
Quick.Cart
-
Shoplo
Rozwiązaniem idealnym dla początkujących przedsiębiorców są platformy dedykowane SaaS (software as a service), które umożliwiają założenie sklepu internetowego bardzo szybko i bez żadnej wiedzy technologicznej. Praktycznie wszystkie narzędzia tego rodzaju są płatne, ale spokojnie. Koszt standardowego abonamentu dla średniej wielkości e-commerce rzadko przekracza 200 PLN miesięcznie. Przykłady platform SaaS dla osób początkujących to: Shoper, SkyShop, SOTE.
Alternatywą dla oprogramowań typu SaaS są systemy open source, czyli narzędzia z dostępem do kodu źródłowego. Praktycznie wszystkie mają charakter darmowy, jednak ich obsługa oraz konfiguracja może być odrobinę trudniejsza (i czasochłonna). Chcąc wyróżnić kilka prostych w obsłudze platform e-commerce open source, warto wspomnieć o WooCommerce i PrestaShop. Obsługa obu narzędzi jest dość prosta, więc jako osoba początkująca, prawdopodobnie nie będziesz mieć problemów z konfiguracją własnego sklepu internetowego.